Publicaties
Inspirerende boeken, brochures, artikelen en andere publicaties uit binnen- en buitenland. Om makkelijk publicaties te vinden kun je gebruik maken dan de zoekfunctie. Je kan zoeken op diverse termen (auteur, artikel, tijdschrift). Een uitgebreid en actueel Literatuuroverzicht vind je als eerste publicatie onder het zoekscherm. Eigen publicaties van Springzaad vind je ook in de winkel.
Spelen met risico's 2
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in De Wereld van het Jonge Kind (oktober 2013) (2007)
-
Doe je kinderen niet tekort door teveel bescherming? Het gaat om gezonde risico's in een wereld waarin risico's niet uit te bannen zijn. Hoe ga je daarmee dan om, als opvoeder en als kind?
-
s-2--grenzen-van-bescherming
|
Meer over Spelen met risico's 2 ≫
Spelen met risico's 1
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in De Wereld van het Jonge Kind (De Wereld van het Jonge Kind, jrg. 41, nr. 1 (sept. 2013), p. 4-7) (2007)
-
Dit is het eerste van een tweeluik van artikelen over het (leren) omgaan met risico's bij het buitenspel. Wat zijn de kenmerken van risico's, zoals beleefd door kinderen? Is iets werkelijk gevaarlijk, of beleven we het als volwassenen alleen zo?
-
s-1--wat-is-gevaarlijk
|
Meer over Spelen met risico's 1 ≫
Wat doen jullie aan natuur (2) Peter Petersen, de natuur en wij
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in Mensen-kinderen (Mei 2004) (2007)
-
Een meer beschouwend artikel over de visie van Peter Petersen, de vader van het Jenaplan. Een visie die verrassend actueel is. Petersen legt de nadruk op de ervaring van gemeenschap, ook met de natuur, op ontmoeting en dialoog. Dergelijke ontmoetingen hebben een grote vormende waarde. Er is niet alleen sprake van leren over ecologie, maar ook en vooral een ecologische benadering van het leren, door middel van krachtige leeromgevingen. In het artikel worden ook verbindingen gelegd met eigentijdse visies op de natuur en hun invloed op het onderwijs. Het artikel begint met beelden uit de praktijk van de door Petersen gestichte en geleide proefschool aan de Universiteit van Jena, de eerste en originele Jenaplanschool.
-
wat-doen-jullie-aan-natuur-2
|
Meer over Wat doen jullie aan natuur (2) Peter Petersen, de natuur en wij ≫
Wat doe jullie aan natuur? (1) Natuur als een centraal gegeven in een Jenaplanschool
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in Mensen-kinderen (maart 2004) (2007)
-
Centraal in dit artikel staan de basisprincipes van het Jenaplanonderwijs, die trouwens ook voor veel scholen die zich geen Jenaplanschool noemen herkend en voor hun school erkend kunnen worden. De praktische consequenties van deze uitgangspunten worden beschreven, soms zeer gedetailleerd. Het artikel kan ook van achteren naar voren worden gelezen: van de praktijkaanwijzingen naar de uitgangspunten
-
wat-doen-jullie-aan-natuur-2
|
Meer over Wat doe jullie aan natuur? (1) Natuur als een centraal gegeven in een Jenaplanschool ≫
Ruimte als kwaliteit - Informatie t.b.v. zelfevaluatie van Jenaplanscholen
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in Notities/inleidingen (2007)
-
Waar het in dit katern om gaat
De ruimte als leef-leeromgeving van een school vraagt regelmatig om gerichte en kritische aandacht. De ruimte ‘is er altijd’ en wordt daardoor al gauw zo vanzelfsprekend, dat de aandacht ervoor gemakkelijk verslapt.
Deze tekst valt uiteen in twee delen:
1. Achtergrondinformatie, waarin de verschillende bouwstenen voor deel twee geïntroduceerd worden.
2. Geschreven beelden, soms aangevuld met lijstjes van kenmerken, waaraan de eigen situatie gespiegeld kan worden, voor respectievelijk: schoolgebouw en schoolterrein als geheel, de binnenruimte breed bezien, schoolwoonkamers en het schoolterrein meer specifiek bekeken.
-
ruimte_als_kwaliteit-informatie_voor_zelfevaluatie
|
Meer over Ruimte als kwaliteit - Informatie t.b.v. zelfevaluatie van Jenaplanscholen ≫
Spelen met risico's
Kees Both
Literatuurlijsten
-
-
Een lijst van ruim 4 bladzijden literatuur, samengebracht door Kees Both, over het thema "Buitenspel en risico's". Een deel van de artikelen is in digitale vorm aanwezig op het Springzaadsecretariaat.
-
s-november_2012_voor_pdf
|
Meer over Spelen met risico's ≫
Leve de verscheidenheid - Zorgen voor biodiversiteit
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in Mensen-kinderen (mei 2012, blz. 31-33) (2007)
-
"Wel eens over de Grote bladsnijder gehoord? En er een gezien? Of de Witbaardzandbij? Een school kan de onderwijsmaterialen van 'Het jaar van de bij' bestellen om dat te weten te komen. Er gaat dan een wereld open, voor kinderen en hun groepsleiders, namelijk de wereld van de bijen. Bovendien kan je deze dieren een handje helpen. Een ideaal thema voor wereldorientatie dus. En als het dit schooljaar niet meer in te passen is: bestel dan vooral de materialen. Dan maak je in 2013 je eigen 'Jaar van de bij'. Hierbij een bijdrage over biodiversiteit, met de bijen als voorbeeld."
-
zorgen_voor_biodiversiteit
|
Meer over Leve de verscheidenheid - Zorgen voor biodiversiteit ≫
Natuurbeleving een verzamelrecensie
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in Mensen-kinderen (mei 2011) (2007)
-
In deze recensie worden verschillende uitgaves behandeld over het thema 'natuurbeleving'. Opdrachten die je met kinderen kunt doen in de 'echte' natuur, zijn vaak ook voor volwassenen nog leuk! Bij elkaar worden in de verschillende publicaties honderden ideeen voor activiteiten gegeven.
-
natuurbeleving_een_verzamelrecentie
|
Meer over Natuurbeleving een verzamelrecensie ≫
De kracht van herhaling en continuiteit
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in Mensen-kinderen (september 2005) (2007)
-
In het onderwijs is interesse voor iets uitgangspunt voor het nader onderzoeken daarvan. Interesse is echter niet alleen startpunt voor leren en onderwijzen, maar kan ook resultaat van onderwijs zijn. Die interesse kan bijvoorbeeld gewekt worden door aandacht te geven aan cyclische veranderingen in de natuur, zoals seizoensveranderingen. In opeenvolgende jaren kunnen dezelfde veranderingen bestudeerd worden. Dat geeft herkenning en verdieping en is toch nooit helemaal hetzelfde. In dit artikel wordt een lijst van dergelijke activiteiten gegeven en wordt een daarvan uitvoerig beschreven: het karteren van zingende vogels in een beperkt gebied in de lente. Een complexe activiteit, die de potentie heeft voor krachtig leren.
-
de_kracht_van_herhaling_en_continuiteit
|
Meer over De kracht van herhaling en continuiteit ≫
Werken aan een klein paradijs
Marc Veekamp, Kees Both
Artikelen
-
verschenen in De Wereld van het Jonge Kind (november 2009) (2007)
-
Het proces van de ontwikkeling van de in een eerder artikel geportretteerde 'ontdektuin' wordt beschreven. Dat gebeurt aan de hand van de fasen in deze ontwikkeling. Per fase worden aandachtspunten beschreven, maar ook mogelijke valkuilen. De tuin werd geleidelijk gerealiseerd in werkdagen met ouders. Een hovenier was daarbij begeleider. Tenslotte wordt de financiële kant van de ontwikkeling van deze tuin uit de doeken gedaan.
-
werken_aan_een_klein_paradijs
|
Meer over Werken aan een klein paradijs ≫
Een klein paradijs
Marc Veekamp, Kees Both
Artikelen
-
verschenen in De Wereld van het Jonge Kind (oktober 2009) (2007)
-
Een portret in woord en (een beetje ook) in beeld van de 'ontdektuin' van een school. Allereerst hoe de tuin er uit ziet en welke elementen daar te vinden zijn op een verhoudingsgewijs klein oppervlak. Enkele leerkrachten komen aan het woord en vertellen over hun beleving van de tuin. Tenslotte wordt het leerproces van team en ouders beschreven bij het gebruik van de tuin, in het bijzonder van het moestuingedeelte.
-
een_klein_paradijs
|
Meer over Een klein paradijs ≫
Natuurgerichte intelligentie
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in Mensen-kinderen (november 2008) (2007)
-
De Amerikaanse psycholoog Howard Gardner gaat er vanuit dat en niet een soort intelligentie bestaat die samenvalt met wat het IQ genoemd wordt, maar dat er verschillende soorten intelligentie of 'talenten' bestaan. Hij beschreef acht van zulke 'intelligenties'. Een daarvan is 'natuurgerichte intelligentie'. Kinderen die daarmee begiftigd zijn hebben een onderzoekende houding ten aanzien van de natuur. Deze richt zich op de verscheidenheid in de natuur en het zoeken van patronen in de werking van de natuur. Aan de hand van een checklist van 23 punten kunnen scholen nadenken over de vraag in hoeverre natuurgerichte intelligentie bij hen tot zijn recht komt.
-
natuurgerichte_intelligentie
|
Meer over Natuurgerichte intelligentie ≫
Levend leren
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in Mensen-kinderen (november 2007) (2007)
-
Levend leren is leren over de echte wereld, voor de echte wereld en daarom ook in de echte wereld. Een school moet daarbij ook mogelijkheden scheppen voor informeel, speels, zelfgeorganiseerd leren, naast het gerichte, formele leren. Enkele voorbeelden daarvan worden in het artikel beschreven, zoals in bomen klimmen, eetbare wilde planten zoeken en als voedsel bereiden, hutten bouwen, op de boerderij werken, spelen met water. De leefsituatie van kinderen wat betreft mogelijkheden voor dergelijke vormen van informeel leren verandert sterk, c.q. verarmt. Dat vereist een verandering van de rol van de school: die moeten dergelijke mogelijkheden wel scheppen.
-
levend_leren
|
Meer over Levend leren ≫
Duurzame landschappen voor kinderen. Samenvatting van en reflectie op 'The systainable landscape', van Susan Herrington.
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in Notities/inleidingen (2007)
-
Voor kinderen ontworpen landschappen tonen:
-hoe over de omgang met de natuur wordt gedacht;
-welke waarden over de omgang met de natuur op volgende generaties worden overgedragen.
Bij scholen, kinderdagverblijven, etc. worden steeds vaker natuurrijke landschappen voor kinderen worden in toenemende mate ontwikkeld. Het zijn belangrijke middelen voor een opvoeding tot een natuurbetrokken bestaan. Informeel leren door spel en formeel leren komen hier beide aan bod.
Dit document doet verslag van het leerproces van een ontwerper. Samen met anderen ontwerpt zij tuinen bij scholen en centra voor kinderopvang, op de schaal van de enkele instelling en als 'master plan' voor een hele groep scholen. Het verslag culmineert in een internationale ontwerpwedstrijd voor enkele scholen in een park dat deel uitmaakt van een ecologische wijk. Het verhaal biedt vele praktische tips, maar ontwikkelt vooral een visie op het ontwerpen van natuurrijke plekken voor kinderen. Het levert bouwstenen voor de conceptontwikkeling ten behoeve van de ontwikkeling van zulke plekken.
-
duurzame_landschappen_voor_kinderen_samenvatting_van_en_reflectie_op_the_systainable_landscape_van_susan_herrington
|
Meer over Duurzame landschappen voor kinderen. Samenvatting van en reflectie op 'The systainable landscape', van Susan Herrington. ≫
|
De Brede School en groene speelruimte: Een korte handreiking
Frank Studulski, Kees Both
Boeken en brochures
-
-
Een beknopte brochure (16 pagina's) over de bedoelingen, ontwerp en aanleg en het gebruik van natuurrijke buitenruimtes bij Brede Scholen. Het vormt een sleutel op verdere informatie en verwijst daarom naar uitvoeriger publicaties en naar websites.
-
doc_92
|
Meer over De Brede School en groene speelruimte: Een korte handreiking ≫
Buiten spel met losse dingen
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in De Wereld van het Jonge Kind (mei 2008) (2007)
-
In de wereld van de landschapsarchitecten spreekt men wel van een 'theory of loose parts' - een theorie van losse dingen. Losse dingen - zoals bladeren, takken, stenen - zijn gemakkelijk en op vele wijzen te hanteren en te combineren en stimuleren daardoor de creativiteit meer dan statische structuren. Dat geldt ook van materialen als grond/zand, die gemakkelijk te vormen en in combinatie met andere dingen te gebruiken zijn. Dat geldt ook voor water.
Deze theorie wordt beschreven voor de buitenruimte van een school: onder andere het maken van 'heksensoep' en mandala's en het bouwen van een prehistorisch huis.
-
buiten_spel_met_losse_dingen
|
Meer over Buiten spel met losse dingen ≫
De boom in
Paul Janssen,
Kees Both,
Josine van den Boogaard
Artikelen
-
verschenen in Groen (september 2008) (2007)
-
Een pleidooi voor levende klimbomen voor kinderen in de stad vanuit drie perspectieven:
Pedagogisch - Het klimmen in bomen levert belangrijke ontwikkelingsstimulansen voor kinderen, waaronder het verwerven van durf en doorzettingsvermogen en andere 'life skills', aandachtig en veelzijdig bewegen, een boom op een intieme wijze leren kennen, het genieten van het bovenin een boom zitten.
Ecologisch en boomtechnisch - De vorm van de boom en een lage takinzet zijn van belang, maar ook de plaatsen waar de geschikte bomen staan. In het bijzonder bosplantsoen geeft veel mogelijkheden, voor het spel van kinderen en om goede klimbomen te laten ontwikkelen. Er wordt een lijst van geschikte bomen en aanwijzingen voor snoeien gegeven.
Aansprakelijkheid en veiligheid - de verantwoordelijkheid van beheerders en opvoeders, evenals de juridische kant worden uitvoerig besproken. Natuurlijke, levende bomen vallen buiten het Warenbesluit Attractie- en Speeltoestellen, maar er is wel een zorgplicht.
Het artikel wordt besloten met aanbevelingen, een kliminstructie voor kinderen en een literatuurlijst.
-
de_boom_in
|
Meer over De boom in ≫
Buitenspelen is ook bewegen
Kees Both, Josine van den Boogaard
Artikelen
-
verschenen in Pedagogiek in Praktijk (september 2008) (2007)
-
Kinderen moeten meer bewegen, onder andere om overgewicht tegen te gaan. Daarbij wordt deelname aan de georganiseerde sport meestal als belangrijkste remedie gezien, waaronder samenwerking van scholen en sportverenigingen. Maar sportdeelname is niet voor alle kinderen een passende preventiemaatregel. Een bredere, minder verkokerde benadering is nodig: het bevorderen van veelzijdig bewegen, met name door uitdagen tot buitenspel. Het mogelijk maken daarvan door zorg voor een bewegingsrijke leefomgeving is een belangrijke pedagogische opgave. De Speeldernis in Rotterdam is een inspirerend voorbeeld van zo'n bewegingsrijke leefomgeving..
-
buitenspelen_is_ook_bewegen
|
Meer over Buitenspelen is ook bewegen ≫
Wilde mogelijkheden: het beheer van speelnatuur
Paul Janssen, Kees Both
Artikelen
-
verschenen in Groen (januari 2008) (2007)
-
Kinderen hebben voor hun buitenspel een sterke voorkeur voor 'wilde landjes'. Speelnatuur heeft de kenmerken van zulke terreinen: natuur die veel dynamiek verdraagt. Ontwikkeling en beheer van natuurspeelplaatsen zijn het meest gebaat bij een integrale benadering, door betrokkenheid van scholen, burgers, e.a. bij het vormgeven en beheren van hun leefomgeving.
Belangrijke principes zijn: zorgen voor een vorm van toezicht en zorg voor op de plek toegesneden beheer. Voorbeelden daarvan worden gegeven.
-
wilde_mogelijkheden_het_beheer_van_speelnatuur
|
Meer over Wilde mogelijkheden: het beheer van speelnatuur ≫
Ruimte voor bewegen
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in De Wereld van het Jonge Kind (september 2007) (2007)
-
Bij kinderen geldt: bewegen is leven. Maar het bewegen van kinderen wordt vaak belemmerd, wat leidt tot 'bewegingsarmoede' en de negatieve gevolgen daarvan voor de fysieke en mentale gezondheid.
In dit artikel wordt gepleit voor het bevorderen van alledaagse vormen van bewegen op school, het lopen of fietsend naar school gaan (met de belevenissen onderweg die daar ook bij horen) en het vrije veelzijdige buitenspel in de dagelijkse leefomgeving en bij school. Bij het laatste bieden in het bijzonder natuurspeelplaatsen en schoolnatuurtuinen stimulansen tot veelzijdig bewegen.
Het gaat om bewegen als principe van een gezonde school en een gezonde leefomgeving.
-
ruimte_voor_bewegen
|
Meer over Ruimte voor bewegen ≫
Adopteer een boom. Bomen het jaar rond
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in De Wereld van het Jonge Kind (september 2006) (2007)
-
Niet het vele is goed, maar het goede is veel. Dat geldt ook voor de leerstof van natuuronderwijs. In dit artikel wordt dit pedagogische principe geïllustreerd aan het adopteren van een boom door kleutergroepen in de basisschool. Voor het spelen en werken rond die concrete boom wordt en jaarkalender van activiteiten voorgesteld. Een aantal van die activiteiten worden uitvoeriger beschreven in het katern 'Spelend leren' over 'Bomen', dat te downloaden is van www.hjk-online.nl/archief.
-
adopteer_een_boom_bomen_het_jaar_rond
|
Meer over Adopteer een boom. Bomen het jaar rond ≫
Speelwater bij school
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in De Wereld van het Jonge Kind (mei 2007) (2007)
-
Voorbouwend op het vorige artikel wordt de verbinding tussen waterbeheer en natuurbeleving beschreven zoals een andere school dat vormgeeft. De vraag hoe je daarbij draagvlak kunt verwerven in het team en bij ouders krijgt daarbij in het bijzonder aandacht, evenals de verschillende verschijningsvormen van water op het schoolterrein en het omgaan met risico's. Er is bij deze omgang met water meer aan de hand dan 'aardig' spel. Er is zelfs een existentiële dimensie in het spel.
Het artikel wordt afgesloten met een aantal aanbevelingen.
-
speelwater_bij_school
|
Meer over Speelwater bij school ≫
Natuur als bondgenoot bij zorgverbreding
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in De Wereld van het Jonge Kind (maart 2007) (2007)
-
Natuur (planten en dieren, natuurrijke plekken) draagt bij aan het welzijn en een brede ontwikkeling van kinderen, alle kinderen. Aandachtsherstel (= 'mentaal uitrusten') is daarbij een belangrijk sleutelbegrip. Natuur werkt ook preventief wat betreft het ontstaan van aandachtsproblemen. Bij kinderen met aandachtsproblemen kan natuur matigend, ontspannend werken. Natuur is daarom een bondgenoot bij zorgverbreding.
-
natuur_als_bondgenoot_bij_zorgverbreding
|
Meer over Natuur als bondgenoot bij zorgverbreding ≫
Leve de verscheidenheid
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in De Wereld van het Jonge Kind (februari 2006) (2007)
-
Scholen kunnen hun buitenruimte op verschillende manieren op een natuurrijke wijze inrichten. Die verschillen hangen samen met verschillen in visie - accenten die de school wil leggen - en in de situatie ter plaatse. In dit artikel worden drie scholen vergelijkenderwijs geportretteerd aan de hand van een aantal aandachtspunten. Daarbij is er niet alleen aandacht voor ontwerp en aanleg, maar ook voor gebruik en beheer. Lezers kunnen zich aan deze portretten spiegelen.
De beschreven scholen hebben gemeen dat het hen gaat om het leren leven met natuur en niet alleen om het leren over natuur.
-
leve_de_verscheidenheid
|
Meer over Leve de verscheidenheid ≫
Kinderen in beweging. Motorische ontwikkeling en schoolnatuurtuinen
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in De Wereld van het Jonge Kind (december 2005) (2007)
-
Tussen vier en zes jaar ontwikkelen kinderen de belangrijkste bewegingscompetenties door veel en veelzijdig bewegen. Vooral een verfijnde coördinatie van bewegingen wordt daardoor mogelijk en daardoor een grotere reactiesnelheid en soepelheid van de bewegingen. Deze ontwikkeling komt echter in gevaar als er minder en eenzijdiger bewogen wordt, onder andere door het verarmen van de dagelijkse speelomgeving buiten. Overgewicht en meer risico's van ongelukken zijn het gevolg. De schoolnatuurtuin en natuurspeelplaatsbieden uitgekiende mogelijkheden voor goed bewegen.
-
kinderen_in_beweging_motorische_ontwikkeling_en_schoolnatuurtuinen
|
Meer over Kinderen in beweging. Motorische ontwikkeling en schoolnatuurtuinen ≫
Aarde-kinderen. Leven met en leren over natuur
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in De Wereld van het Jonge Kind (oktober 2005) (2007)
-
Het overgrote deel van de kinderen heeft - van nature - affiniteit met natuur en het vrije buitenspel in de natuur ('biophilia'). Voor hen is natuur primair doe-natuur, maar biedt ook plekken om weg te dromen. 'Kijkgroen' is aan hen niet besteed, is alleen maar frustrerend. 'Wilde landjes' hebben als kinderen de keus hebben de voorkeur boven een speeltuin met toestellen. Wat kinderen daarin aantrekt is het open karakter van het materiaal dat daar in grote hoeveelheden beschikbaar is, de grind waarin je kunt graven, bomen, water, etc. Er is een samengang van veiligheid/ vertrouwdheid en avontuur. Zulke plekken bieden vele ontwikkelingsstimulansen voor een brede ontwikkeling en voor het ontstaan van verbondenheid met natuur. Dergelijke ervaringen komen echter steeds meer in de knel, meer negatieve gevolgen voor de ontwikkeling van kinderen en ? op termijn ? ook voor de natuur: minder draagvlak voor natuur in de toekomst. Goed ontworpen schoolnatuurtuinen en natuurspeelplaatsen zijn een goed alternatief voor de 'wilde landjes'.
-
aarde-kinderen_leven_met_en_leren_over_natuur
|
Meer over Aarde-kinderen. Leven met en leren over natuur ≫
De buitenklas
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in JSW (juni 2005) (2007)
-
Het terrein om het schoolgebouw kan ontwikkeld worden tot natuurnabij speelterrein, voor en na schooltijd, in pauzes en zoveel mogelijk ook voor de buurt buiten de schooltijd ('het informele leerplan', waarover goed nagedacht is). Maar ook voor het gebruik als 'buitenklas' of 'leerlandschap' ten behoeve van het formele leerplan van een school. Belangrijke elementen van zo'n buitenklas worden kort beschreven, evenals de samenhang daarvan binnen de 'learnscape'.
-
de_buitenklas
|
Meer over De buitenklas ≫
Het schoolterrein als leerlandschap: leren van 'Learning Through Landscapes'
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in Mensen-kinderen (maart 1999) (2007)
-
Vernieuwingsscholen zoals de Werkplaats Kindergemeenschap van Kees Boeke, de Jenaplanscholen, Vrijescholen en Freinetscholen geven vanuit hun onderwijsconcept bewust aandacht aan de vormgeving van de ruimte. Dat geldt ook voor de inrichting van het schoolterrein als 'leerlandschap'. In dit artikel wordt ons een spiegel voorgehouden vanuit de geschiedenis van het Jenaplan: de praktijk van de school van Peter Petersen, destijds in Jena. Maar ook door een beschrijving van achtergronden en praktijk van het Engelse netwerk van 'Learning through Landscapes'. Een artikel over 'ontschoolsing van de school', 'zelfbeheer en leerlingparticipatie' en de mogelijkheden om voor zo'n beetje het hele curriculum het schoolterrein als 'buitenklas' te gebruiken.
-
het_schoolterrein_als_leerlandschap_leren_van_learning_through_landscapes
|
Meer over Het schoolterrein als leerlandschap: leren van 'Learning Through Landscapes' ≫
Ruimte voor de jeugd en voor de natuur
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in Notities/inleidingen (2007)
-
Een notitie ten behoeve van het netwerk 'Ruimte voor de Jeugd', waarin ambitie en achtergronden van Springzaad zijn verwoord. In deel 1 is de hoofdtekst opgenomen, in deel 2 de onderbouwing van argumenten en deel 3 is een literatuurlijst (zie literatuurlijsten).
-
doc_16_2
|
Meer over Ruimte voor de jeugd en voor de natuur ≫
Kindergarten - tuin voor kinderen
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in De Wereld van het Jonge Kind (januari 2005) (2007)
-
Hoe vaak is het niet door mij heengegaan als ik weer zo'n paradijsje bij een school bezocht: dit is echt een 'Kindergarten', een tuin voor kinderen. En ik werd nieuwsgierig naar Friedrich Fröbel, de 'uitvinder' van de 'kindergarten'. Wat bedoeld hij met 'kindergarten'? Hoe dacht hij over de relatie tussen jonge kinderen en natuur? En over de rol van de tuin bij de school? In dit artikel gaan we op zoek naar inspiratie in het verleden, bij Fröbel. Mede ter verheldering van keuzes bij de vormgeving en gebruik van educatieve schoolterreinen nu.
-
kindergarten-tuin_voor_kinderen
|
Meer over Kindergarten - tuin voor kinderen ≫
Natuur voor kinderen
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in Pedagogiek in Praktijk (december 2004) (2007)
-
De leefwereld van kinderen verandert sterk. Toenemende verstedelijking leidt ertoe dat zij in hun directe woonomgeving steeds minder in aanraking komen met natuur. Dat heeft negatieve gevolgen voor hun ontwikkeling, die in dit artikel worden beschreven. Hoe kunnen we meer ruimte scheppen voor natuur en kinderen?
-
natuur_voor_kinderen
|
Meer over Natuur voor kinderen ≫
Kinderen lezen het schoolterrein
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in De Wereld van het Jonge Kind (februari 2004) (2007)
-
Dit artikel gaat over het leerplan en dat in relatie tot de buitenruimte van scholen. Niet het formele leerplan (schoolplan) waarin de doelen en het leerstofaanbod van de school wordt beschreven, maar het verborgen leerplan: de waarden, doelen en inhouden die 'neergeslagen' zijn in de inrichting van de buitenruimte en die hun eigen taal spreken. Op welke manier kan je er achter komen hoe kinderen deze taal lezen?
Ook opgenomen in het boek 'Beter buiten spelen'. Zie elders de korte beschrijving van dit boek
-
kinderen-lezen-het-schoolterrein
|
Meer over Kinderen lezen het schoolterrein ≫
Natuurtuin als bron van inspiratie
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in De Wereld van het Jonge Kind (juni 2003) (2007)
-
Bij 'leeromgeving' wordt meestal gedacht aan speel- en werkhoeken binnen het schoolgebouw - in het Freinetonderwijs 'ateliers' genoemd - en aan computers. Ook de buitenomgeving van de school biedt echter vele mogelijkheden voor 'levend leren', zeker als het schoolterrein daarvoor specifiek wordt ingericht. Dit geldt zowel voor het informele leren als voor de bijdrage die het kan leveren aan het realiseren van de kerndoelen. Een verhaal van zo'n inspirerende en krachtige leeromgeving op het schoolterrein.
-
natuurtuin_als_bron_van_inspiratie
|
Meer over Natuurtuin als bron van inspiratie ≫
Engelse ervaringen met leerlandschappen
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in De Wereld van het Jonge Kind (januari 2003) (2007)
-
In 1990 werd in Engeland een nationaal onderzoek gedaan naar de pedagogische kwaliteit van schoolterreinen. Naar aanleiding van de uitkomsten daarvan werd de organisatie 'Learning through Landscapes' opgericht, die scholen helpt bij de ontwikkeling van hun schoolterrein tot een landschap dat uitdaagt tot leren. Leren dat ook spelen omvat. Een groep Nederlandse basisschoolleraren bezocht een aantal scholen in Zuid-Engeland en maakte ook kennis met de visie en werkwijze van 'Learning through Landcapes'.
-
engelse_ervaringen_met_leerlandschappen
|
Meer over Engelse ervaringen met leerlandschappen ≫
Kinderen hebben natuur nodig
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in JSW (januari 2005) (2007)
-
Het buiten spelen van kinderen wordt steeds meer tot 'een bedreigde soort'. Dat geldt nog sterker voor spelen in en met de natuur in de woonomgeving. Met negatieve gevolgen voor de ontwikkeling van kinderen. Scholen kunnen bijdragen aan verbetering - onder andere door op het eigen terrein een natuurspeelplaats te ontwikkelen waar ook kinderen uit de buurt kunnen spelen. Een plek die binnen het onderwijs ook dienst kan doen als leerlandschap voor natuureducatie.
-
kinderen_hebben_natuur_nodig
|
Meer over Kinderen hebben natuur nodig ≫
Spelen met water
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in De Wereld van het Jonge Kind (april 2007) (2007)
-
Er vallen steeds vaker enorme regenbuien. De afvoer van al dat water in de gebouwde omgeving is een groot probleem. Of is het een kans? Bijvoorbeeld als je het water tijdelijk vasthoudt en infiltreert op het schoolterrein. En dat water benut als 'ontwikkelingsmateriaal' voor de kinderen. Mogelijkheden daarvoor worden beschreven, mede aan de hand van de praktijk van twee scholen.
-
spelen_met_water
|
Meer over Spelen met water ≫
Generatietuinen
Kees Both
Artikelen
-
verschenen in De Wereld van het Jonge Kind (december 2014) (2007)
-
Ons land vergrijst. Steeds meer ouderen worden gezond ouder. Die ouderen beschikken vaak over een schat aan levenservaring, wijsheid en deskundigheid. Die schat aanboren en ouderen daarbij het genoegen bezorgen om met kinderen te werken wordt intergenerationeel leren’ genoemd. Een vruchtbare vorm daarvan is het samen tuinieren in een zogeheten generatietuin. Lees meer over generatietuinen en de ervaringen binnen een plaatselijk project.
-
|
Meer over Generatietuinen ≫
