#98 Terugblik fietsexcursie Expertisenetwerk Leiden

Door Marian Kathmann

Verslag excursie 17 oktober 2025 groene schoolpleinen Leiden en Leiderdorp

15 deelnemers kwamen naar Leiden voor de excursie langs 4 groene schoolpleinen. De start was op een van de 2 nieuwbouwscholen de Tweemaster en Kwintijn, die samen in één gebouw gehuisvest zijn. De scholen hebben voor een ander ontwerp en uitvoering van het schoolplein gekozen. Het plein van de Openbare basisschool Kwintijn is aangelegd door de Twee Heren. Ton Broersen, collega van Barry kon veel vertellen over de aanleg en het beheer dat zij hier doen.  Marian Kathmann had voor het thema randvoorwaarden voor een educatief gebruik van het schoolplein wat op een rij gezet. 

Na een gezellige lunch en bijpraatmoment gingen we het schoolplein op. Directeur Jordy de Jong is heel enthousiast over hoe het groene schoolplein gebruikt wordt door de kinderen. Onder het plein is een wateropslag gerealiseerd,  er is een uitgebreid en pittig klimcircuit. En het plein is groen en goed onderhouden. Als er kale plekken zijn wordt er bijgezaaid met een inheems mengsel. De sterke kruidachtige planten kunnen zich handhaven. Het is een mooie ontwikkeling om kruidachtige planten te zaaien. 

Het verschil in onderhoudsniveau is goed merkbaar. 

Op het plein van de Tweemaster is gekozen voor een ‘sport- en beweegplein. Directeur Marlieke Leeuwenburgh is enthousiast over het plein dat er nu ruim een jaar ligt. Kinderen helpen mee bij het onderhoud. Sommige haagjes zijn nog klein en er zijn ook meer slijtageplekken dan bij de buren. Saskia van de Klundert van NDE (Natuur- en duurzaamheidseducatie) van de gemeente Leiden heeft alle schoolpleinen van Leiden onderzocht met hulp van de Kwaliteitstool. Dit rapport geeft een goed overzicht en hiermee kunnen plannen ontwikkeld worden. Het schoolplein van de Tweemaster scoorde een 7,5, van de Kwintijn een 8,5.

De Merenwijkschool heeft 3 schoolpleinen rond het gebouw. Ze zijn aangelegd in 2013 door Heleen Eshuis van in ’t Wild. Het openbaar toegankelijke plein scoort nog steeds een 8.

Als laatste bezochten we het plein van de Hasselbraam in Leiderdorp, gelegen in een groene omgeving. De laatste verbetering aan het plein is uitgevoerd door de Twee Heren die ook hier het onderhoud verzorgen. 

Rond de Hasselbraam  liggen hele verschillende hoeken.  Helaas heeft de school nogal veel last van vandalisme gehad. 

Onlangs kwam nog onderzoek uit dat groene schoolpleinen steeds beter gebruik worden voor bewegend leren, maar nog erg weinig voor natuur- en milieueducatie. 

Uit het onderzoek door de gemeente Leiden gaven leerkrachten aan wat remmende factoren zijn voor educatie op het plein.

Remmende factoren

Gebrek aan schaduw 

Te weinig natuur te vinden 

Stimulerende factoren

Buitenleslokaal

Moestuin of eetbaar groen

Veel groen, veel te ontdekken 

Het Tiny Forest 

Ter inspiratie dienen twee stukken, die Marian Kathman voor ons beschikbaar heeft gesteld en die je hieronder kunt inzien: 

1/ Randvoorwaarden in het ontwerp en beheer die handig zijn voor gebruik voor educatie.

2/ Eindverslag inventarisatie groenblauwe schoolpleinen Leiden 2025.

Marian Kathmann

Math.kathmann@gmail.com