Auteur: Jeanette van der Meulen

Midden in de kiemrust van de natuur en terugkijkend op een bizar coronajaar vraag ik mij af waar staan wij nu eigenlijk? De wereld om ons heen is veranderd en meer dan ooit is aan de orde ons hierop aan te passen. Tweeduizend twintig was voor mij ook een jaar van verrijking, de beperkingen gaven mij namelijk inzichten die ik vergeten was. In de winter kunnen wij onze sporen voor 2021 zoeken: afscheid nemen van wat ons niet meer dient en omarmen waar de nieuwe omstandigheden om schreeuwen.

Dus niet alleen voor de planten en zaden een kiemrust maar ook voor onszelf. 

Afgelopen weekend bezocht ik met mijn kleinkinderen Naturalis in Leiden.

“ Biodiversity centre” en ja daar is geen letter van gelogen: wat een feest! Een schatkamer aan soorten en eigenschappen. Wat mij hierin ontroert, is de gezamenlijke historie van miljoenen jaren die direct onder onze voeten voor iedereen beschikbaar is. Wat hier op aarde allemaal rondgelopen heeft en opgeslagen ligt in de bodem: versteend leven, fossielen zoals de skeletten van dinosaurussen met als hoogtepunt  “Trixie” in ware proporties. Een maquette van Oer-Nederland waar onze rivieren nog als een grote stroom het land verdeelden in Noord en Zuid en waar oerossen en mammoeten doorheen trokken. De vogeltjes van Darwin, een overweldigende variatie aan vogels waterdieren, zoogdieren en last but not least… plafond hoge stellingen met lades boordevol planten, vlinders en insecten. Een rijke gezamenlijke historie die zich cyclisch wist aan te passen aan veranderende omstandigheden: verschijnen en verdwijnen steeds maar weer. Dit voelde bij mij als weerzien en thuiskomen. 

Wat een schril contrast met onze huidige manier van leven. Wij zijn door de eeuwen heen gewend geraakt onszelf buiten de cirkel van de natuur te plaatsen, buiten het netwerk waar wij juist onderdeel van zijn en mee samen zouden moeten werken. Losgeslagen en afgerukt in plaats van verbonden te zijn met alles wat leeft. Krampachtig houden wij vast aan een systeem waar wij de natuur als een supermarkt blijven bekijken waaruit wij kunnen plukken wat wij maar willen. In tegenstelling tot bijvoorbeeld planten en bomen die een natuurlijke grens aan hun behoefte hebben en ruimhartig doorgeven wat zij niet nodig hebben aan de niche waar zij onderdeel van zijn. Ook dieren hamsteren alleen als het nodig is, voor hun wintervoorraad bijvoorbeeld of zoals een rups voor de transformatie in haar cocon. 

Anderhalve maand geleden werd Joël ons 3e kleinkind geboren en ja als je zo`n kakelvers mensenkind in je armen neemt, kijk je zomaar regelrecht de heelheid in. Een heelheid waar weinig woorden voor zijn maar die zeker van nature verbonden is met alles wat leeft. Een herinnering die gek genoeg vlak onder de oppervlakte ligt en herkenbaar aanwezig is voor ieder van ons. Vanuit deze heelheid en alleen met zijn zintuigen stelt de baby zich vanaf de eerste ademteug open voor een nieuw te ontdekken wildvreemde wereld. Wat een vertrouwen in eigen kunnen en wat een vertrouwen in zijn directe omgeving, zijn ouders. Emotionele veiligheid ten top in volledige afhankelijkheid.

In de kiemrust 2020- 2021 kunnen wij ervan uitgaan dat ook de natuur in onszelf er op gericht is meer leven voort te brengen.. dat natuurlijk veranderen een cyclisch proces is van groei, verval en afbraak… dat wij sterker worden door mee te veranderen. Oud maakt plaats voor nieuw. Flora en fauna gaan ons hierin voor met miljoenen jaren ervaring, opgedaan als overlever. Hoe logisch is het dan om van de natuur te leren? Onze allerkleinsten houden ons een spiegel voor waarin wij onze herkomst herkennen. Verklein je wereld net zo lang tot de heelheid er weer doorheen straalt en ruimte creëert voor verwonderen en opnieuw beginnen. Zet al je zintuigen “op scherp” dan kun je jezelf openstellen voor wat je niet weet en speuren naar natuurlijke verbindingen in je bloedeigen niche. Geniet van dit proces en maak je ontdekkingstocht net zo luchtig en speels als onze allerkleinsten dit doen. Zo wordt schaarste een overvloed aan vormen en mogelijkheden die alleen tot stand kan komen als de losse delen caleidoscopisch in elkaar vallen. 

Angst voor vernieuwing? Ik ben vooral bang dat alles hetzelfde blijft. 

Quote van Loesje

Zo zijn wij in december 2020 toch verbonden met alles wat leeft.  Komt verwondert u hier mensen!

“Er groeien paddenstoelen op onze klauterboom, is dat gevaarlijk?”
“Er vallen noten uit onze bomen en struiken, kunnen kinderen daarin stikken?”
“Er zijn bij ons veel kinderen gestoken door wespen, omdat deze bouwmateriaal voor hun nest komen halen in ons kastanje hekwerk, wat kunnen we hieraan doen?”
“Onze conciërge veegt elke dag bergen zand en modder uit de hal, hij weigert dat verder te doen.”
“Mogen we wel bloeiende planten zetten in onze tuin, komen daar geen gevaarlijke insecten op af?”

Herken je deze of soortgelijke vragen? Regelmatig bereiken ons via verschillende kanalen vragen omtrent aanleg, gebruik en onderhoud van natuurrijke speel- en leerplekken. Collega Reinhard Witt noemde ze in zijn boek Naturerlebnisräume ook ‘killerargumenten’, omdat deze vragen, als zij een eigen leven gaan leiden en niet of ondeskundig beantwoord worden het draagvlak onder een natuurrijke speel/leerplek kunnen ondermijnen. 

Angst en aarzeling ontkiemen vaak op de bodem van onwetendheid en gedijen goed op de mest van verhalen, roddels en vermoedens. Maar op de meeste vragen is een duidelijk antwoord, voor de meeste problemen een oplossing.

We willen op de nieuwe Springzaadwebsite aandacht besteden aan deze vragen en antwoorden. Hiervoor hebben we jullie hulp nodig. Heb je een vraag of juist een slim antwoord op een eerder gestelde vraag, deel deze dan met ons! We willen deze verzamelen, door deskundigen laten beantwoorden en de verzamelde kennis voor iedereen toegankelijk maken.

Gebruik de springzaadmail: info@springzaad.nl om contact op te nemen.

Geen vraag is dom, hooguit het antwoord…. We gaan de uitdaging aan, slimme antwoorden te vinden.


Volgens goede traditie kon iedereen naar hartenlust mee scheppen en uitwaaien tot de hoge golven van de aanstormende vloed eerst de bijgebouwen en later ook het hoofdkasteel deden verzinken… Genietend van de Babylonische bouwplaats is het idee geboren deze ondertussen traditionele Springzaadactiviteit volgend jaar groter op te zetten en te proberen, meer kinderen mee te laten doen. Heb je een groep kinderen, die je mee zou willen laten doen, laat ons dat weten, dan kunnen we t.z.t .contact met jullie opnemen. Naar verwachting staat het getij gunstig op 18/19 september 2021.

Save the Date:

Springzaad Regiodag 26 / 30 oktober en

Partnerdag 07 / 11 december 2020

Voor de beide jaarlijkse Springzaad netwerkontmoetingen met de regioconsulenten en de partners hebben we naar een vorm gezocht, die tegemoet komt aan de actuele coronamaatregelen. (Let op: aangepast op 13 oktober jl)

Beide bijeenkomsten zullen bestaan uit een digitaal gedeelte en een wandelbijeenkomst. Tijdens de digitale bijeenkomst willen we het afgelopen Springzaadjaar en de plannen voor 2021 met elkaar bespreken. Op de wandelbijeenkomst een paar dagen later dan de resultaten in groepjes verder bespreken en de resultaten verdiepen. 

Uitgenodigd zijn we hiervoor naar Deventer, waar we ook een nieuwe struinapp voor de IJsselse uiterwaarden zullen leren kennen en natuurspeelplaats de Woeste Willem aan de IJssel bezoeken.

Nadere informatie na aanmelding.

Regiodag voor alle Springzaad regioconsulenten:

Digitale bijeenkomst: ma 26 oktober 2020, 16 -17.30 uur.

Wandelbijeenkomst: vr 30 oktober 2020 in Deventer. AFGELAST!

Partnerdag voor alle partners van Springzaad:

Digitale bijeenkomst: ma 07 december 2020, 16 -17.30 uur.

Wandelbijeenkomst: vr 11 december 2020 in Deventer. Voorlopig de datum vrij houden.

  • Mensen, die zowel regioconsulent als partner zijn kunnen aan beide ontmoetingen deel nemen of één van de twee kiezen.

  • Je kunt ook alleen aan het digitale of het wandelgedeelte deelnemen, van het andere gedeelte zul je dan een verslag ontvangen.

Voor deelname aan de REGIODAG en/of PARTNERDAG meld je aan via de link in de nieuwsbrief.

Natuurspeelplek Woeste Willem in Deventer

In het verleden voelden mensen zich een onderdeel van de natuur, ze leefden in het ritme van het jaar en hadden kennis van de krachten van de natuur. Ze leefden vanuit het besef dat alles energie is, levend en bezield. De scheurkalender ‘Natuurlijk Geïnspireerd 2021’ is vanuit dit gegeven geïnspireerd op de wijsheid en symboliek van aloude natuurvolkeren van onze wereld; Grieks/Romeinse, Germaanse en Keltische gebruiken naast Boeddhistisch en Sjamanistisch gedachtengoed en Europese folklore.

De scheurkalender beslaat de 365 dagen van het jaar 2021, gezien vanuit de natuurlijke cyclus van de seizoenen en een diepe verbinding met de natuur. Het is gevuld met quotes, creatieve oefeningen, informatieve teksten over eetbare planten en historie, inzichten over het pad dat we met elkaar gaan en beschrijvingen van het natuurlijk leven. 

Het hele jaar is ingedeeld volgens een vast patroon, net zoals alles wat in de kosmos geschapen is uit patronen bestaat. Elke week heeft zijn eigen ritme en elk seizoen wordt in het licht gezet. Het is een uitnodiging om mee te deinen op het ritme van de seizoenen, met de natuur als spiegel, symbool, heler en genezer. 

Een jaar lang meelopen op een pad van stilte en creatie, in aandacht en verbinding met de natuur. Het jaar rond een schakel tussen oude wijsheden en inzichten van zingeving en rust, waarbij de eigen binnen-natuur gespiegeld wordt aan de natuur om ons heen. Een jaar rond een vriendelijk meebewegende bron van aandacht voor jezelf en de ons omringende natuur.

De scheurkalender is geschreven door Ity Busstra-te Velde, tuinvrouw en natuurschrijfster. Ze schrijft en creëert het liefst buiten in haar natuurtuin of in een natuurgebied, waar de bomen en planten de verbinding vormen met haar binnen-natuur. Al wandelend en reizend in de natuur krijgt ze inspiratie, dat zich vertaalt in teksten, creatieve workshops en vormgeving van natuurrijke speelplekken. 

Eerder kwam haar boek ‘Kaboutersoep en wonderblaadjes, een zintuiglijk buitenavontuur voor baby’s, peuters en kleuters’ uit, een inspirerend boek met ervaringen uit de ontdektuin De kleine tuinman.
De kalender is te bestellen via de webshop van www.natuurlijk-geinspireerd.nl  of mail: ity@dekleinetuinman.nl