Van 24 t/m 27 september 2024 gaat Springzaad op excursie naar Berlijn.

Meer informatie over deze excursie vind je HIER.

In mei 2025 komt er een tweede excursie.

Deze 2de organiseert Springzaad in samenwerking met IVN Nederland en is gericht op een multidisciplinaire groep deelnemers, die als multiplicators in hun werkveld optreden. In Berlijn werkt de gemeentelijke organisatie GRüN MACHT SCHULE sinds 1983 aan de vergroening van de Berlijnse Schoolpleinen. Krijg op hun website een indruk van deze organisatie. Naast groene schoolpleinen bezoeken we ook andere Berlijnse speellocaties, kinderopvang, natuurspeeltuinen en speelse, groen/blauwe openbare ruimte met deskundige, praktische en beleidsmatige toelichting. 

De excursie duurt 4 dagen en we reizen met de trein, openbaar vervoer en fietsen.
Gepland is een periode in mei 2025.

Door HIER je contactgegevens in te vullen kun je vrijblijvend je interesse aangeven voor de excursie naar Berlijn in september.
De groep zal uiteindelijk samengesteld worden op basis van vertegenwoordiging van de verschillende werkvelden: beleid/ ambtenaren/ politiek, ontwerp/ procesbegeleiding/ uitvoering/ onderhoud, onderwijs en organisaties.

Foto’s: Antje Schwabersberger | Lebendige Freiräume en Maike Nelissen

Terugblikken op deze eerste landelijke Duitse Conferentie met als onderwerp Natuur-Erlebnis-Räume (=Natuur-Belevenis-Ruimtes) en aanmelden voor alle nieuws over een volgende editie in 2025 kan hier:

https://www.duh.de/projekte/bundesweit/bundeskongress/

De DUH is sinds enkele jaren in Duitsland actief, om scholen, ouders en kinderen te ondersteunen bij groen/blauwe schoolpleinprojecten:

één middel hiervoor is het project/ de website: Dein Schulhof (jouw Schoolplein) met veel beelden, verhalen en praktische informatie.

Voor iedereen, die de Duitse taal goed verstaat is ook dit interview heel interessant met Prof. Dr. Armin Lude (Pädagogische Hochschule Ludwigsburg), Daria Junggebuhrt (Deutsche Umwelthilfe) und Stefan Behr (leerkracht en vertegenwoordiger NaturGarten ev):

https://share.deutschlandradio.de/dlf-audiothek-audio-teilen.html?mdm:audio_id=dira_DLF_28ede8a5 (vanaf minuut 2)

De NUA = natuur en milieu academie biedt op haar website veel informatiemateriaal gratis als download aan:

https://www.nua.nrw/medienshop/publikationen/286-summende-lernorte.html

In Duitsland zijn alle scholen en andere openbare organisaties verzekerd via de DGUV (Duitse Gemeentelijke Ongevallen Verzekering)

De DGUV ondersteunt de aanleg van natuurrijke schoolpleinen sinds vele jaren, omdat zij de ervaring hebben dat in avontuurlijke, uitdagende speel- en leeromgevingen minder ongelukken gebeuren en de kinderen daar veel ervaringen opdoen, die hun veiligheid ook buiten deze context bevorderen.

Op de website van de DGUV vind je veel waardevolle online informatie en de link naar een downloadbare brochure over veiligheid van scholen incl. schoolpleinen.

Via onderstaande links, kom je daar:

https://www.sichere-schule.de

https://www.sichere-schule.de/naturnahe-aussenbereiche

https://publikationen.dguv.de/widgets/pdf/download/article/1383

(Tip: wellicht wist je nog niet, dat je b.v. via Google translate hele websites uit andere talen online naar het Nederlands vertaald kunt bekijken)

Deze informatie betreft weliswaar de Duitse situatie, maar door de Europeese wetgeving is deze heel vergelijkbaar met de Nederlandse.

Op die ene stralende droge dag tussen de buien door, met een lekker windje erbij, fietste een gezellig grote groep van bijna 30 Springzaadjes en aanverwanten een kleine 25 km langs parels en pareltjes op de lange ketting van de Rotterdamse en de Zuid-Hollandse regeling Groen/blauwe schoolpleinen.

De groep was een goede mix van zeer ervaren Springzaadpartners van het eerste uur en een mooi aantal nieuwe gezichten met veel enthousiasme en nieuwsgierige vragen. Een perfecte Springzaad mix voor een dag vol gedeelde indrukken, kennis en ervaringen. Ook werd een mooie Springzaad traditie nieuw leven ingeblazen en hadden we zo nu en dan kinderen van deelnemers als ervaringsdeskundige begeleiders bij ons.

Dankzij de grote betrokkenheid en gastvrijheid van de bezochte scholen en rondleiders kregen we een mooi beeld van de grote rijkdom aan speelse leerlandschapjes, die de laatste jaren in Rotterdam en Schiedam zijn ontstaan. Achter elke plek schuilen veel leerrijke verhalen en ervaringen, die de directeuren, leerkrachten, ontwerpers en bouwers met ons deelden.

We bezochten de groen/blauwe pleinen van:

OBS de Singel met Holger Breek & Gergő Bérci & Rens Labadie | Coöperatie Stadsoase

KC Vlinder met Sarah Los | Sarah schept & Jan van Schaik | Zandraket & Roel Crul | Vorm en Ruimte

OBS het Landje met Annemiek Bongers | Atelier Ondertussen en  Jan de Vries | Grijs kleurt Groen

OBS Wilgenstam met Jan de Vries | Grijs kleurt Groen en Ilya Toornvliet | Stadstuinier

Daltonschool de Margriet met Jan van Schaik | Zandraket & Wouter van Santen | Biotoop

De Provenier met Sarah Los | Sarah schept & Roel Crul | Vorm en Ruimte & Bas | Biobas 

Op het laatste, nieuwste plein van de Provenier-school vlak achter station Rotterdam Centraal werden we bovendien nog vergezeld door Ian Mostert, projectleider Kind en Natuur bij het IVN en Elijan Bes, projectmanager Groen/blauwe schoolpleinen bij de gemeente Rotterdam, die beiden de Rotterdams en Zuid-Hollandse regelingen Groen/blauwe schoolpleinen toelichtten en hun ervaringen hiermee deelden.

Ook directrice Danielle Blok sloot uiteindelijk nog aan, om trots een paar van haar vele avonturen en ervaringen op weg naar het nieuwe plein met ons te delen.

Afgesloten werd de lange zomerse dag uiteindelijk met een typisch Rotterdams Surinaamse afhaalmaaltijd en een koud drankje zittend op de banken van de buitenklas van het schoolplein.

Een hartelijke dank aan iedereen, die deze dag tot een groot succes heeft gemaakt!

Hier het fotoverslag

Het internationale onderzoeksproject COOLSCHOOLS omhelst ieder jaar een conferentie in één van de projectsteden, waar het onderzoek door de wetenschappers van de aangesloten universiteiten wordt uitgevoerd. Na de opstart 2022 in Barcelona, de opvolger 2023 in Parijs, was in 2024 de gemeente Rotterdam gastgever van de bijeenkomst. 

Op 12 juni kwamen de leden van het onderzoeks-consortium van universiteiten uit Spanje, Frankrijk, België en Nederland bij elkaar om de voortgang van het 4 jaar durende project te bespreken.

Op 13 en 14 juni sloten daar nog externe deelnemers uit Nederland, België, Engeland, Zweden, Ierland en Servië bij aan, onder andere verschillende partners uit het Springzaadnetwerk.

De twee dagen van de conferentie waren rijk gevuld met lezingen, workshops en excursies.

Het team Nederland had samen met de kennispartners van de gemeente Rotterdam, IVN Nederland en Springzaad een afwisselend programma samengesteld.

Onder andere werd het Nederlandse kwaliteitstool Groene Schoolpleinen gepresenteerd door Jolanda Maas en met veel interesse ontvangen door de deelnemers. 

Een wandeltocht langs een afwisselende waaier groene initiatieven en verassende plekken in Rotterdam eindigde met een gezamenlijke maaltijd bij de Speeldernis, na ruim 20 jaar nog steeds de centrale plek voor natuurrijk spelen in Rotterdam. De rondleiding daar werd gegeven door de drie elkaar opvolgende Speeldernis coördinatoren: Sigrun Lobst (2000-2012, nu Secretariaat Springzaad), Ian Mostert (2012-2019, nu projectleider kind & natuur IVN) en Carolien Ruigrok, de huidige directeur. Onder de gastgevers op de Speeldernis waren ook een aantal doorgegroeide Speelderniskinderen van de eerste generatie, die ondertussen jongvolwassen terug zijn, om op hun beurt de kinderen van nu te begeleiden inde Natuurspeeltuin. 

De tweede dag stond in het teken van samen- en netwerken op internationale schaal. Hiervoor zijn op een grote kaart alle bekende Europese initiatieven en organisaties verzameld, die op het gebied van groen spelen en leren actief zijn. In verschillende workshops zijn knelpunten en barrières, kennislacunes en beleidsobstakels bediscussieerd . De uitkomsten werden bijeengebracht en geëvalueerd om ook na de afronding van dit project door te kunnen gaan met de internationale samenwerking rond om groen/blauwe schoolpleinen en speelplaasten.

In het middagprogramma zijn op een tweetal Rotterdamse schoolpleinen workshops gehouden.

Voor Springzaad heeft Sigrun Lobst een workshop co-creatief ontwerpen gehouden op het plein van OBS Dakpark in de wijk Bospolder.

Voor de meeste van de internationale collega’s was dit de eerste kennismaking met het bouwen van maquettes als communicatiemiddel in participatieve planningsprocessen. Desondanks was iedereen dolenthousiast aan het bouwen en spelen en liet zich inspireren door de uitwisseling met de collega’s en de beschikbare materialen. Iedereen kon zelf de kracht ervaren van de co-creatie over taal en culturele barrières heen. In korte tijd ontstonden er fantastische Speelwerelden met kunstzinnige bewoners. Aan het einde van de workshop keek iedereen verwonderd naar de met elkaar geschapen landschappen in de zandbak en viel er een aandachtige stilte voordat de deelnemers weer op weg naar huis gingen.

Volgend jaar worden de uitkomsten van het project in de vroege lente op de afsluitende conferentie in Brussel gepresenteerd.

Zodra het programma van deze bijeenkomst bekend is, gaan we op deze plek daarover berichten.

Onderzoekster Nathalie Blanc van de University of Paris Cité licht één van de resultaten van het onderzoek naar het effect van toenemende biodiversiteit op schoolpleinen toe: Het woordenschat van scholieren tussen 6 en 11 jaar, die op vergroende schoolpleinen spelen en leren neemt sterk toe. Deze woorden gebruiken de kinderen, wanneer ze over hun spel op het plein vertellen.

Lees achter deze link het officiële verslagje en vind links naar een aantal presentaties van de conferentie en bekijk het fotoalbum om een indruk van deze dagen te krijgen.

– Coolscools Research Highlights [download presentation]

– Rotterdam Green Agenda [download presentation]

– Green Schoolyards – How to fully tap it’s potential [download presentation]

After the presentations, participants were taken on a city walk along some green-blue spots and squares. The following spots were visited:

– Water square Benthemplein

– Schoolyard De Provenier

– Schoolyard De Margriet

– Thomas Moore outdoor classroom

– Essenburg Park

– Natural playground de Speeldernis

The following presentations were given on 14 June:

After the presentations, the attendees joined the brainstorming workshop how to set up an European Schoolyard Movement. After lunch the participants visited Bospolder-Tussendijken where two workshops were given about outdoor education and community design. Find more information here.

The coolschools project team looks back with great pleasure on the successful and constructive days. The next venue will be held in Brussel in January 2025.

Door Marjan Deurloo

Vrijdag 12 april jl. organiseerde het Springzaad Expertisenetwerk met de Speelnatuurconsulenten een excursie naar de groene pleinen en natuurspeelplekken in Apeldoorn. Ca. 20 deelnemers kregen een lekkere lunch op het gemeentehuis, voordat Karsten Orth, adviseur openbare ruimte bij de gemeente, ons vertelde hoe ze de laatste jaren als gemeente waren omgegaan met het stimuleren van nieuwe groene pleinen. Karsten is al vele jaren betrokken bij Springzaad. In Apeldoorn waren ze er, mede door hem, al vroeg bij met de aanleg van de eerste pleinen. Ik schat al zo’n kleine 20 jaar geleden. Door de vele jaren ervaring hebben ze hun beleid heel doelmatig toegespitst met criteria voor de subsidie die scholen kunnen krijgen. En dat werkt. De subsidie is ook substantieel, € 64.000,- maximaal.
Om de groene resultaten te zien, vertrokken we, na deze uitleg, op de fiets naar vier verschillende locaties, waaronder drie scholen: De Fakkel, De Vijfster en de Korenaar. Karsten vertelde het één en ander over het proces. Bij De Fakkel vertelde de directrice en Anno2000 (als ontwerper/hovenier) hoe het proces gelopen was. Het was goed te zien dat de schoolpleinen door verschillende bedrijven ontworpen en aangelegd zijn. Altijd weer leerzaam hoe verschillend het wordt aangepakt.
Aan het einde van de middag was er nog een korte vergadering om de voortgang van het Expertisenetwerk te bespreken. En tenslotte, voor wie wilde als afsluiting, een heerlijk diner bij het Afgaans restaurantje Mazar.
Heerlijk om op deze manier elkaar weer te zien, bij te praten en geïnspireerd te worden (of blijven 😉 ).