Beste Springzaders,

Onlangs liep ik speurend over de natuurspeelplaats van mijn school. Het viel me weer eens op dat er op meerdere plekken interessante sporen waren te vinden van het spel van kinderen. Onder een hangende tak vond ik een emmer met gras, takjes en modder, een roerstokje erin geplant. Tussen enkele struiken lag een rubber tegel op een boomstammetje met daarbij zorgvuldig geordende zitjes rondom een nepvuurtje. Ik vond een hut, goed verstopt in de bosjes en op een andere plek zag ik keurig rechtop geplante takken als ware het een palissade.

Die sporen van het spel van kinderen zien we overal, waar zij – liefst ongestoord – avonturen kunnen beleven en waar de ruimte uitdaagt tot creativiteit, samenspel, exploratie en fantasie. Is het niet een groot voorrecht, dat wij als netwerk, met daarin een keur aan unieke talenten en mogelijkheden, kunnen bijdragen aan het scheppen van zo’n groene en avontuurlijke speel-leeromgeving? Hoewel het aantal groene speelplekken dagelijks groeit, blijft onze inzet echt hard nodig. Veel te veel kinderen ontberen natuur in hun directe leefomgeving. De rafelranden in stad en dorp verdwijnen in rap tempo; rommellandjes zijn er nog nauwelijks. Er is nog veel te doen!

En hoe kostbaar en belangrijk is het dan, dat wij elkaar geregeld kunnen ontmoeten voor inspiratie, het doorgeven van nieuwverworven kennis en vaardigheden en niet in de laatste plaats om te proeven, hoezeer we allemaal genieten van de opbrengsten van onze inspanningen!

In de afgelopen maanden hebben we elkaar wellicht ontmoet op een van die momenten. Zo was er de Zandkastelendag in Bergen aan Zee, waar we na een dag hard werken onze bouwsels traditiegetrouw teruggaven aan de zee. Of misschien nam je deel aan de inspirerende, meerdaagse excursie in Berlijn? Ook tijdens de bijeenkomst van het Expertisenetwerk in Zaandijk, waar Nicole van den Bogerd ons informeerde over de achtergronden van de nieuwe Groene Schoolpleinen Evaluatie Tool, ontmoetten we velen uit ons netwerk. Iedere keer blijken die bijeenkomsten waardevol te zijn. Ik roep je op om, als je er nog niet was, daaraan bij te dragen door zulke bijeenkomsten bij te wonen!

Op vrijdag 1 november vindt de Springzaad partnerdag plaats, dit keer in de Tuinen van Appeltern. We hopen daar veel van onze partners te mogen ontmoeten. Daarover in deze nieuwsbrief meer informatie. Niet zo lang daarna, op zaterdag 23 november is Springzaad opnieuw te vinden in Appeltern, deze keer als deelnemer aan de rijk geprogrammeerde Oasenetwerkdag. Ook daar ben je van harte welkom!

Laat je in deze nieuwsbrief meevoeren langs waardevolle bijdragen van diverse mensen, wordt aangemoedigd door mooie ideeën en vergeet vooral niet buiten te genieten van de rijke geuren, kleuren en ontmoetingen die de natuur je in dit seizoen biedt!

Een mooie herfst toegewenst!

Marc van de Geer


door Marjan Nijland e.a.

De Kwaliteitstool voor Groene Schoolpleinen (GSET), ontwikkeld door de VU onder leiding van Jolanda Maas en Nicole van den Bogerd helpt gemeenten, scholen, ouders en ontwerpers/ hoveniers op weg naar écht groene schoolpleinen.

Kennisbijeenkomst SZ Expertisenetwerk, 4 oktober 2024 in Zaandijk


Tijdens deze Springzaad netwerkbijeenkomst bij basisschool ‘Het SchatRijk’ gaf Nicole van den Bogerd een toelichting waarom deze tool is ontwikkeld. Ze vertelde tevens hoe deze kan bijdragen aan de kwaliteit van de groene schoolpleinen en daarmee aan het bevorderen van biodiversiteit en klimaatbestendigheid. De intentie is dat iedereen uiteindelijk zelf met deze kwaliteitstool aan de slag moet kunnen. De Groene Schoolpleinen Evaluatie Tool (GSET) is vooral bedoeld om te inspireren, ook zit er een groei element in, zodat hij op meerdere momenten in het proces gebruikt kan worden, om resultaten zichtbaar te maken.

Aan de slag

De aanwezigen gaan na de presentatie in groepjes zelf aan de slag. De ontwikkelde tool wordt ingezet met de buitenruimte van basisschool ‘Het SchatRijk’ als voorbeeld. Deze wordt langs de spreekwoordelijke meetlat gelegd o.a. voor wat betreft speelwaarden en uitdagingen en groene inrichting.

In de afgelopen jaren zijn veel groene schoolpleinen ontworpen en aangelegd. Inmiddels zijn ze er in vele soorten en maten, verspreid over het land. Ontwerpers, bouwers en opdrachtgevers hebben zo hun ideeën over wat de belangrijkste ingrediënten zijn om tot een fraai groen schoolplein te komen.
Maar wil je weten of een groen schoolplein wérkelijk bijdraagt aan de ontwikkeling van kinderen, of de biodiversiteit met de groene speelplaats bevorderd wordt en of het geheel klimaatbestendig is, dan dien je verder te kijken.

Jolanda Maas en Nicole van den Bogerd, onderzoekers van de VU Amsterdam, hebben wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de kritische factoren die bepalend zijn voor een geslaagd groen schoolplein. Hun bevindingen hebben zij verwerkt in een bruikbaar instrument, de Groene Schoolpleinen Evaluatie Tool (GSET).

De aanwezige partners en andere geïnteresseerden konden de bevindingen uitwisselen en deelden hun ervaringen en er was ruimte om vragen te stellen over de inzet en het gebruik van de tool.

Buitenruimte bij scholen (pleinen) worden aangepakt en vergroend. Als school is het zaak om ook meteen te bedenken en bespreken hoe het geheel daarna onderhouden wordt.

Een zorg welke geuit wordt is: Hoe borg je als school de continuïteit en kwaliteit? Leg zaken vast in je beleid en visie als school zodat bij een overdracht, wisseling van personen weinig verloren gaat.

Vignet Groene Schoolpleinen

Het is natuurlijk geweldig om als school ook anderen te kunnen laten zien dat er hard aan gewerkt wordt. Als scholen denken onze buitenruimte begint nu echt een ‘parel’ te worden, kun je bij Springzaad een aanvraag indienen voor het verkrijgen van een vignet.

En natuurlijk geldt dit ook voor hoveniers/ ontwerpers die zo’n school een vignet cadeau zouden willen doen.

Reactie van deelnemer: Anno Kuindersma | Anno 2000, ontwerpers en hoveniers:

Fantastisch vond ik het afgelopen vrijdag. Nogmaals dank.

De zetting van de bijeenkomst midden in de praktijk en de organisatie met veel lekkers. Een wetenschapper die met een heel helder en kort verhaal de link ter plaatse met de praktijk kan leggen. Heel goed en bijzonder, volop inspiratie.

De totale sfeer van de fysieke ruimte doet heel veel. Maar het is meer dan dat. Hoe koppel je het aan de identiteit van het ontwerpwijs, de cultuur en andere waarden? Ik stelde als grap de vraag wat het doet met de citoscores. Dit is wat bij veel ouders leeft natuurlijk. Voor mij is onderwijs vooral attitude…

Nu mij nog wat extra verdiept in Het SchatRijk.

Wat zet de school ‘hun verhaal’ helder neer. Heel knap gedaan!

Een school met een warm bad waar iedereen welkom is.


di 24 – vr 27 september 2024

Ga je met ons naar Berlijn om te ontdekken, wat er in de laatste jaren weer is gegroeid aan speelse leerlandschappen in deze mooie, groene stad vol verassingen?

Lees hieronder meer en schrijf je in!

Inschrijving is verlengd tot 07 september 2024 via deze LINK

Bouw je weer mee? Deze keer voor de 10de keer op een rij….

Lees hieronder de uitnodiging voor deze activiteit onder de paraplu van het OASE-netwerk

Een groen schoolplein draagt op tal van manieren bij aan de ontwikkeling van het kind. De wetenschappelijke bewijzen daarvoor stapelen zich op. Natuur doet goed! Het is daarom niet verwonderlijk dat veel scholen zich oriënteren op de herinrichting van hun grijze, betegelde schoolplein.

Maar welke elementen gebruik je om zo’n groene buitenomgeving vorm te geven? Wat is het belang van een goed ontwerp en met welke valkuilen en kosten moet je rekening houden? Hoe maakt die rijke natuurlijke leeromgeving straks deel uit van je onderwijs? Hoe draagt een groen schoolplein als ‘oase in de stad’ bij aan toename van biodiversiteit en waarom vinden overheden deze ontwikkeling interessant voor het behalen van hun klimaatdoelen?

Maike Nelissen en Marc van de Geer brengen in dit boek hun kennis en ervaring op het gebied van groene schoolpleinen bijeen en geven antwoord op de meest gestelde vragen. Dit boek is bestemd voor schoolleiders, leerkrachten en werkgroepen die betrokken zijn bij de aanleg van hun nieuwe schoolplein. Zij vinden hier alle benodigde, praktische informatie en kunnen goed voorbereid aan de slag!

De auteurs geven een doelgericht en compleet handvat voor leerkrachten en schoolleiding om het eigen plein tot een rijke speel- en leeromgeving om te vormen – Paul van Eerd

Een aanrader, vol met tips, foto’s en vooral veel creativiteit – Jos van den Akker

Het boek is te bestellen via Uitgeverij Pica, voor 25,95 euro

De herfsteditie van het tijdschrift Oase publiceerde een recensie: