Op de natuurspeelplaats van basisschool Het SchatRijk (Zaandijk) is onlangs het eerste vignet ‘Groene Schoolpleinen’ geplaatst. Directeur Marc van de Geer: “Dit vignet laat zien dat ons groene schoolplein echt de moeite waard is. In de afgelopen jaren hebben we steeds mooie onderdelen toegevoegd, zoals de paddenpoel, waterspeelplaats, leemoven, insectenhotel en moestuin. Die maken allemaal onderdeel uit van onze rijke leeromgeving. We hebben nog genoeg wensen, dus voorlopig zijn we nog niet klaar, maar de kinderen kunnen hier nu al heerlijk spelen en met allerlei aspecten van de natuur in aanraking komen. De speelplaats wordt ook steeds meer gebruikt voor onze buitenlessen. Mooi toch? We zijn er super trots op dat Springzaad ons dit vignet heeft toegekend!” Heeft jouw school ook zo’n mooi groen schoolplein dat het vignet verdient? Lees HIER hoe je het vignet aanvraagt en wat de kosten daarvan zijn. |
door: Annemiek Bongers
Springzaad maakt samen met atelier Ondertussen (Annemiek Bongers) en Speelnatuur (Suzanne van Ginneken) een online cursus ‘Beheer voor Groene Schoolpleinen’.
Een cursus beheer is nodig omdat de ervaring leert dat scholen het lastig vinden om het beheer van het groene schoolplein aan te pakken. Door het intensieve gebruik van de kinderen en het onvoldoende natuurgericht onderhoud ontwikkelt de beplanting en daarmee het natuurlijke geheel zich onvoldoende. Er zijn al een aantal scholen die vanwege het niet weten te beheren van het schoolplein dat plein weer gaan verharden. En dat is zonde!
Een keuze van een online cursus is ontstaan tijdens de Corona lockdown en sluit aan bij de ontwikkeling van e-learning. De cursus bestaat uit opgenomen lessen, die iedereen op zijn eigen tijd kan bekijken. De cursus wordt afgerond met een Q&A, waarbij experts aanwezig zijn om vragen te beantwoorden en er ruimte is om ervaringen met elkaar te delen.
Voor het bepalen van de inhoud is er 11 mei jl een brainstorm binnen Springzaad gehouden. Daaruit zijn drie belangrijke hoofdthema’s naar voren gekomen.
- Wat moet er gebeuren?
- Het groen, wat en hoe?
- Hoe regel je het?
Binnen de thema’s zijn er verschillende onderwerpen die worden uitgewerkt.
De cursus is volop in ontwikkeling. Op dit moment zijn wij op zoek naar duidelijke voorbeelden en experts met de interessante verhalen. Dus als je een interessant verhaal hebt of een duidelijk voorbeeld, mail naar info@springzaad.nl of direct naar annemiek@atelierondertussen.nl
Lange dagen, dus lekker lang genieten van het buiten kunnen zijn bij licht, in de tuin, op een balkon, in het park of op een terrasje. De heerlijke geuren van bloeiende acaciabomen, vlierbloesem, hondsroos en andere bloemen die je opsnuift tijdens een wandeling of een fietstochtje. Bloeiende bermen, fluitende vogels, juni is behalve voor de neus, een lust voor het oog en het oor!
In deze tijd is er veel energie, alles groeit als ‘kool’ of als een ‘tierelier’, het is maar hoe je het wilt noemen. Wij barsten ook van de ideeën die we tot uitvoering willen brengen en we zien mooie kansen waar we op in willen spelen. Er is veel gaande in het land, zeker ook op het gebied van biodiversiteit, klimaatadaptatie, gezondheid en welzijn. Met het inrichten van hoekjes of hele ‘lappen’ speelnatuur, waarbij aandacht is voor groen en blauw, op particulier of openbaar terrein, dragen we hier een steentje aan bij.
Wij kunnen en willen daar als Springzaad een rol in spelen. We zijn erin thuis, het is voor een groot aantal van de partners, ons vak, we hebben ideeën, specifieke kennis en ervaring, dus kom maar op!
We maken onze ‘borst nat’ en ‘stropen de mouwen op’, gaan in gesprek en zoeken verbinding.
Er staat een flink aantal acties op de actielijst na het bestuur overleg eind mei. We delen ons op in koppels om het per onderwerp op te pakken.
Om te beginnen is er zoveel belangstelling voor de blauwe brochure ‘Inspirerende Speelnatuur’ en voor de ‘Inspiratiemap Groene Schoolpleinen’, dat deze beide weer naar de drukker gaan voor extra druk. Op het moment dat de inspiratiemap gedrukt wordt, zal er opnieuw een aantrekkelijk aanbod voor de snelle beslisser komen. Houd daarvoor je mailbox ‘in de gaten’.
Dan zijn we bezig met de voorbereidingen voor het grote jubileum zandkastelenfeest.
Daarnaast willen we gemeenten ondersteuning bieden en enthousiasmeren voor meer speelnatuur. Dat het zeker niet alleen iets voor ‘zwevers’ op ‘geitenwollen sokken’ is, daar zijn de meeste mensen inmiddels wel van overtuigd. Dat speelnatuur ook in veel opzichten een hele positieve bijdrage levert, blijkt uit ervaring en is inmiddels wel bewezen en aangetoond in onderzoeken.
Tot slot bereiden we trainingen, cursussen en trajecten voor en organiseren bijeenkomsten voor specifieke groepen binnen het netwerk. Zie voor data de agenda.
Ook deze nieuwsbrief, bijeengebracht door verschillende partners en vrienden uit het netwerk is weer rijk gevuld en getuige van de reuring in het bloeiende veld van speelnatuur.
Lees de berichten, kijk de filmpjes en neem eens deel aan een activiteit, je kunt zo alvast ‘ruiken’ aan het Springzaad netwerk en kennis maken met de andere partners.
Je bent van harte welkom!
Maar eerst wensen we iedereen een weelderige, speelse zomer toe!
Bestuur Springzaad

ONAFHANKELIJK ADVIES – KENNIS DELEN – ERVARINGEN UITWISSELEN – ENTHOUSIASTE COLLEGA’S ONTMOETEN
Steeds meer scholen willen een groen/blauwe buitenruimte in plaats van een grijs plein. Gemeenten geven subsidie en willen daarvoor kwaliteit. Maar waar zit ‘m die kwaliteit in? Hoe krijg je dat voor elkaar?
Steeds vaker willen gemeenten meer ruimte maken voor natuurlijk-avontuurlijk spelen in de openbare ruimte. Maar hoe regel je dat binnen de verschillende afdelingen? Hoe neem je bewoners mee in het nieuwe beleid? Hoe ga je om met botsende belangen? Hoe met veiligheid en aansprakelijkheid?
Binnen een gemeente is op het gebied van speelnatuur niet altijd evenveel kennis aanwezig of de aanwezig kennis is versnipperd.
Stichting Springzaad heeft veel specialistische kennis en ervaring op het gebied van zowel groen als blauw van planvorming tot uitvoering en beheer verzameld.
Die kennis en ervaring willen we graag met gemeenten delen en een speels netwerk bouwen tussen de gemeenten onderling.
Springzaad is 20 jaar geleden ontstaan vanuit ontwerpers, hoveniers en pedagogen. Er was nog weinig over speelnatuur bekend, door de kennis en ervaringen uit te wisselen, ontstond er een gezamenlijk doel en visie over wat natuurlijk spelen inhield en werd er een Stichting opgericht. De huidige Stichting is een landelijk netwerk van professionals die met elkaar kennis delen over natuurlijk ingerichte buitenruimten en gemeentelijke speelweefsels o.a. bij scholen, kinderopvang of in de openbare ruimte. De rijke ervaring van haar partners wordt gebundeld en toegankelijk gemaakt via diverse activiteiten.
Inmiddels zijn ook natuurbeheerders, leerkrachten, opleiders, onderzoekers, beleidmakers en ambtenaren partner van de Stichting. Met dit netwerk heb je als partner een vraagbaak en voel je je gesteund in je ideeën over inrichting en beheer van natuurrijke buitenspeelruimte.
Meer Ruimte voor Natuur en Kinderen
Deze visie delen we als partners nog steeds en dragen we uit. Voor groene en groen/blauwe schoolpleinen is eveneens een visie ontwikkeld vanuit Springzaad.
Waaraan herken je een kwalitatief groen / blauw schoolplein of natuurlijk-avontuurlijk speelplaats:
- een rijk speellandschap;
- minimaal 50% van het bespeelbaar oppervlak heeft een natuurlijk karakter;
- bij het ontwerpen, de aanleg en het onderhoud zijn kinderen, leerkrachten, ouders omwonendenen andere partijen actief betrokken;
- overwegend (her)gebruik van waar mogelijk natuurlijke materialen en inheemse beplanting;
- de inrichting draagt bij aan grotere biodiversiteit, het vasthouden / gebruik van regenwater en het tegengaan van hittestress;
- voor kinderen uitdagende en dynamische natuur;
- kinderen leren grenzen kennen en omgaan met aanvaardbare risico’s;
- een speelomgeving welke behalve actief spel ook rust, natuurbeleving en creatieve vormen van spel stimuleert;
- het gebruik van buitenruimte is geïntegreerd in het lesprogramma.
Springzaad biedt u ondersteuning
Een gemeenteambtenaar die gedreven is en wil gaan voor groene schoolpleinen, loopt daarbij vaak tegen onwetendheid aan. Krijgt veel vragen en merkt vaak dat er binnen de gemeente weinig ervaring met speelnatuur is. Springzaad kan een ambtenaar hierbij ondersteuning bieden.
Hoe?
In de vorm van kennisdeling, wij organiseren bijeenkomsten en activiteiten, geven trainingen en cursussen. Stichting Springzaad brengt publicaties uit als: boeken, brochures gebundeld beeldmateriaal met voorbeelden van speelnatuur. Onze nieuwste uitgave is een inspiratiemap voor groene schoolpleinen. De map bestaat uit 13 bladen, elk met een eigen thema, vol met inspirerende voorbeelden. Goed te gebruiken bij de ontwikkeling en ontwerp van een groen schoolplein.
Voordelen van partnerschap
Als partner ontvangt u onze nieuwsbrief en kunt u een plek krijgen op onze website, waar u speciale interesses en kennis, projecten en vragen met anderen kunt delen. U kunt deelnemen aan bijeenkomsten, cursussen en trainingen waar u kennis op doet en waar ervaringen worden uitgewisseld. Kennis op het gebied van o.a. beplanting, pedagogiek, aanleidingen, risico’s, veiligheid, beheer, speelwater en van visie, ontwerp, inrichting en regelgeving. Met uw vraag bepaalt u daarnaast waar wij onze activiteiten op richten.
Springzaad opereert zonder winstoogmerk, onafhankelijk van commerciële of politieke partijen, ter bevordering van kwaliteitsverbetering van de speelomgeving voor kinderen.
Wilt u meer weten, kom naar de gemeentedag op vrijdag 8 oktober 2021 of stuur een mail naar info@springzaad.nl
U bent van harte welkom als partner!
Workshop Starthulptraject groene schoolpleinen
voor gemeenten en procesbegeleiders
Wat
Verdiepende workshop over organiseren starthulptraject voor groene schoolpleinen door gemeenten en procesbegeleiders.
Waarom
Als de school de start van het traject niet goed inzet, ligt een mislukking op de loer.
Voor Wie
Gemeenteambtenaren groen/spelen/onderwijs, procesbegeleiders/ontwerpers speelnatuur, NME-medewerkers, regioconsulenten Springzaad
Tijd en locatie: 30 juni 2021 van 15:00 tot 17:00 op Basisschool De Zonnewijzer in Amersfoort, Trombonestraat 62
Investering: € 60.- (ex btw) voor de partners van Springzaad, € 75,- (ex btw) voor alle andere deelnemers, voor SZregioconsulenten gratis
Opgave: meld je nu aan via info@springzaad.nl
(afhankelijk van de geldende maatregelen later nadere invulling)
Overal in het land zie je steeds meer groene schoolpleinen, gelukkig. De meerwaarde van een groen plein heeft zich inmiddels bewezen. Maar er gaat nog wel eens iets verkeerd met ontwerp, aanleg of onderhoud. Gemeenten weten niet precies hoe ze de scholen het beste kunnen ondersteunen. Er zijn (nog) te weinig ontwerpers/hoveniers/schoolleiders/ambtenaren/NME-medewerkers die weten hoe je tot een kwalitatief goed groen schoolplein kan komen. En dat is heel jammer, want als er na een enorme inspanning in geld, energie en tijd een ‘groen’ plein ligt en het bijvoorbeeld na een half jaar alweer kaal gespeeld is, tja… dan is de teleurstelling groot.
Na de online informatiebijeenkomst van 14 mei jl komt er nu een verdiepende workshop op locatie op 30 juni as. aangeboden door het Expertisecentrum Groene Schoolpleinen van Stichting Springzaad in Amersfoort. Hierbij wordt dieper ingegaan op het volledige traject als een samenwerkingsverband tussen gemeenten, scholen en procesbegeleiders. Het is van wezenlijk belang dat scholen goed overdenken waarom ze een groen plein willen hebben en hoe en met wie ze dat het beste kunnen aanpakken. Als de visie goed in elkaar zit, scholen weten wat ze willen, en er een deskundige ontwerper is gekozen, dan komt het in merendeel van de gevallen goed.
Goed voorbeeld is de Werkplaats Groene Schoolpleinen in Amersfoort, waar dit starthulptraject is uitgedacht. Inmiddels wordt het ook toegepast in Rhenen en Harderwijk. Deelnemers van de workshop krijgen uitgebreid inzicht in dit starthulptraject ‘Van pril idee naar eerste werkdag’. Niet alleen inhoudelijk, maar ook hoe je dit als gemeente kan organiseren en ondersteunen.
Verder gaan we de diepte in door met elkaar wat casussen te behandelen, zodat iedereen geïnspireerd en met goede bagage weer verder kan.

