Het kan niet anders, dan dat jouw omgeving iets met je doet, je vormt, je raakt, je laat zien hoe het op dit moment, nu, in deze tijd, gesteld is met de wereld om je heen. Afhankelijk van wat je aangereikt krijgt, zal je leren, ontdekken en ervaren hoe de wereld eruitziet. Je spiegelt je in die wereld, je verbindt je met de plek waar je leeft, je ervaart en leert van wat de omgeving je biedt. 

Wat een wereld van verschil is het voor jouw ontwikkeling als je op je blote knieën, al kruipend in het gras, de Aarde leert kennen. Wat doet het met je als je met je handen in het zand mag knijpen, aaien, schuiven, wroeten, je blote voeten het verschil van kou en warmte voelen. 

Wat voor gevoel stroomt er door je heen als je het water van de regen op je lijf voelt tikken, natte handen krijgt van de dauwdruppels die van de planten afrollen of zo hard in een waterplas kunt spetteren dat het opspat tot op je neus.

Wat voor verrukking geeft het je als je de zon op je wangen voelt schijnen, de wind door je haren voelt gaan, het hoge gras waar je in rolt, voelt kriebelen aan je blote armen. 

Laten we jou, lief kind, de Aarde mee geven, de natuur teruggeven, de ervaringen teruggeven die jou verbinden met de Aarde en jezelf. Laten we de verbinding herstellen en de balans tussen leren uit een boek en leren door ervaring herstellen. Leren doe je vooral door eerstehands ervaringen, die beklijven in jouw lijf. Het zijn de gevoelde momenten van diepe verbinding, die jij vanuit je tenen tot in de wortelpuntjes van je haren beleeft, die tellen. 

Die ervaringen maken dat jij je hele leven, en dat is hopelijk nog lang, daar op terug kunt grijpen. Als kader, als steun, als ijkpunt. Omdat het zo wezenlijk van belang is dat jij ontdekt dat je deel uitmaakt van de natuur, dat je diep van binnen weet en terug mag vinden, dat jij natuur bent. Dezelfde wetten en ritmes gelden voor jou, jij bent niet anders.

Ik wens je toe dat jij zelf de natuur mag ontdekken, op avontuur mag gaan, een ontdekkingsreis mag maken in hopelijk een groene achtertuin of een plek in de buurt. Door te leren van de natuur, te eten uit de natuur, door je tempo aan te passen aan de natuur, zal je je zoveel meer in balans voelen. Ik wens je een plek toe waar jij je kunt verbinden met de vogels, de planten, de bomen en de elementen, waar jij met al je zintuigen de rijkdom van de natuur kunt ervaren. Het is zo nodig, nu meer dan ooit, jouw toekomst hangt ervan af.

Strijders voor de Aarde

Laten we strijders voor de kinderen van de Aarde worden, strijders voor de natuur die nog rest op onze planeet. Laten we ons met elkaar bewust worden dat we op een drempel staan en als we die over zijn, we niet meer terug kunnen. Laten we beseffen dat wat wij door te geven hebben aan onze kinderen, een kwetsbaar maar ook krachtig geheel is wat te allen tijde met ons in verbinding staat. 

Laten we strijders worden voor het leven, van ons en van onze kinderen. Dat betekent een geheel andere manier van leven dan je tot nu toe gewend bent geweest. Het betekent dat je achter je laat wat de Aarde geen goed doet, dat je laat varen wat de Aarde beschadigt, want daarmee beschadig je ook tevens de toekomst van de kinderen. 

Laten we strijders worden voor een goede zaak, namelijk een vruchtbare Aarde waarvoor onze samenwerking wordt gevraagd. Laten we op een vreedzame en natuurlijke manier recht doen aan onze kinderen, recht zetten wat nog recht te zetten is. Word je bewust dat we op het randje leven van een diepe kloof tussen mét de natuur leven of zonder natuur leven, wat betekent dat er helemaal geen leven meer is. 

Laten we strijders worden voor de natuurlijke Aarde die er nog is. Wees je bewust dat alles wat je koopt, kiest, doet en denkt, een afdruk heeft op de Aarde. Besef dat door de producten die je koopt je een hele keten in stand houdt die wellicht geen aandacht heeft voor het welzijn van de Aarde. Wees je bewust dat voor de voeding die je je kinderen geeft, misschien wel heel veel insecticiden nodig zijn geweest die van de bodem een dorre dode Aarde maken.

Laten we strijders zijn, krachtig opstaan om andere keuzes te maken, minder consumeren, meer delen en herstellen. Probeer je bij alles wat je doet je bewust te zijn welk effect het heeft op de toekomst van de Aarde en je kinderen. Elk insect dat sterft, treft ook de vogels, de roofdieren. Elke boom die gekapt wordt, treft ook de bodem, de diertjes en dieren die ervan leven. Wees je bewust dat elke actie een re-actie heeft die wellicht de natuurlijke kringloop verstoort en ook ons en de kinderen treft.

Laten we daarom strijders voor de kinderen van deze Aarde zijn, omdat het kan, omdat het niet anders kan. 

Door Ity Busstra

Eindelijk weer op excursie, we pakten het goede moment!

Petra Wevers (regioconsulente West-Brabant) en Pjotr Timmerman (SZ bestuur) namen het initiatief voor een bezoek aan twee bijzondere schoolpleinen, iedereen werkte mee en al gauw was het programma klaar. Op 30 oktober jl. gingen we met 14 mensen op weg naar een grensoverschrijdende ervaring: ondanks flinke buien en drukke Vlaamse snelwegen hadden we een fantastische dag.

Algemeen School-Oost, Bergen op Zoom

‘Groot denken, klein beginnen’ zo luidt een motto van School Oost, waar leerkracht/ IB’er en groene motor Ingrid de Graaff ons het verhaal van hun schoolplein vertelde, waar nog altijd een projectje loopt en het geheel steeds verder groeit en bloeit. Een groene oase met verschillende biotopen, wat zeker het vignet Groen Blauwe schoolpleinen verdiend. Petra reikt de prijs uit. ’n Onderscheidend groen schoolpleinen hier in regio West-Brabant, met een natuurvijver en paddenpoel, een waterpomp met goot, vlindertuin, moestuintjes, een bloemenweide en een prachtige boomhut.

‘Je plant een zaadje en er groeit draagvlak….

We werken met stapjes, altijd weer nieuwe projecten, dat zorgt voor blijvende aandacht’ zegt Ingrid hierover. Hier nog een aantal tips en trucs, die bij School Oost succesvol bleken. :

  • Houd de opdrachten simpel en overzichtelijk, geef de kinderen complimenten voor alles wat goed lukt en kijk hoe je hetgeen wat nog beter kan, samen kunt aanpakken…
  • Laat plaatselijke bedrijven helpen bij concrete klussen en geef ze bv een stuk reclamemogelijkheid, bv door bordjes te laten drukken met hun logo erop
  • We hebben een tijdschakelaar voor de watervoorziening op de moestuin, daardoor krijgt de tuin  iedere dag een half uurtje water… zo komen de planten ook de vakanties door.
  • Zorg voor goed materieel, het werk moet makkelijk zijn en je moet zelfvoorzienend zijn, niet voor elk klusje iets gaan huren

Na een lange, maar gezellige reis door de aanhoudende regen, carpoolen we over de grens naar de Vlaamse buren tot helemaal naar Kortrijk. Twee bijzondere plekken daar trokken ons zo ver.

Speeldomein ‘de Warande’ in Kortrijk

Omdat beide ontwerpers (Fris in het Landschap en Studio Basta) ziek waren, werden we ontvangen door de beheerder van dit 8,5 ha grote gemeentelijke openbare speel- en verblijfsterrein, Henk Vandeginste, een ongekend gastvrije en bevlogen ambtenaar.

‘Jeugdbeleid brengt op, als je het goed voert’, is zijn eerste stelling, terwijl wij druipend en met een biertje uit de koelcel van het splinternieuwe multifunctionele zalencentrum worden onthaalt en proberen aandachtig te luisteren.

‘Het is een besteding van gemeenschapsgeld, dus het moet renderen, dat doet het alleen met goed beheer en onderhoud.’

Henk woont met zijn gezin in de conciërge woning op het terrein, want ‘Jeugdwerk gebeurt niet binnen de kantooruurtjes…’. Maar toen het terrein 24/7 open zou gaan, kon zelfs Henk niet bedenken, dat dit goed zou gaan. Ondertussen is iedereen eraan gewend en gaat zelfs dat zonder grote problemen.

Zoals er zoveel dingen op de Warande mogelijk zijn, waar wij ongelovig naar kijken en luisteren.

Er komen 55 duizend kinderen per jaar voor een van de drie functies van het domein: verblijf, vrije recreatie en speelpleinwerking.

Dus gewoon gratis spelen ergens in het grote, afwisselende speellandschap met heuvels, struiken, buizen, glijbanen, waterpartijen, bosjes en hangende boomhut.… of tegen een kleine vergoeding deelnemen aan een van de vele activiteiten in de polyvalente ruimtes, keuken en activiteitenzalen, tuintjes, een circustent en het jeugdverblijfscentrum. Die kinderen komen overwegend uit Kortrijk en het liefst op de fiets.

‘Succes wordt bepaald door beheer en contact, de plint moet goed zijn….’ zegt Henk en hij staat er als een boom in zijn grote laarzen onder de paraplu in de stromende regen.

“We hebben geïnvesteerd in tieners en daar plukken we nu vrijwilligers uit…

De vroegere speelpleinwerkers zijn de huidige beleidsmakers…. Het neemt een generatie aan investering, maar dan krijg je er heel veel voor terug.”

We kunnen ons moeilijk los maken van Henk, die nog uren zou kunnen vertellen uit de rijke schat aan ervaringen en inzichten van een gepassioneerde jeugdwerker op zijn standplaats.

Klimaatschoolplein Sint Paulus/ Kortrijk

Cedric Ryckaert (leerkracht op Sint-Paulus en medeoprichter van BLES – Buiten leren en spelen) verwacht ons echter op het Klimaatschoolplein Sint-Paulus met een heerlijke lokale lunch en net zo veel verhalen.

Cedric is een zij-instromer, komt uit het jeugdwerk en ervaarde daar hoe cruciaal het spel is. Later in het onderwijs komt hij het spel alleen als pauzevuller tegen en is verbaasd over die onderwaardering….

480 kinderen van 2,5 jaar tot 12 jaar, bezoeken dagelijks de Sint-Paulusschool, de school raakte vol en er kwam nieuwbouw en de kans op een nieuw schoolplein. 

De school ligt in het centrum van Kortrijk en er worden 20 tot 30 verschillende moedertalen gesproken.

De omgeving was een betonnen vlakte, de kinderen gingen nog maar weinig naar buiten.

Het nieuwe plein telt 4000m2. Vijf jaar terug is er aan ouders en kinderen gevraagd: Wat willen jullie hier doen? Hoe wil je hier spelen en leren? Ze kregen een lange lijst aan antwoorden en op een gegeven moment kwam de school erachter dat ze wel professionele hulp nodig zouden hebben, want hoe ontwerp je een buitenruimte, rekening houdend met de cultuur van de school en de vele culturen van grote en kleine mensen op school?

De cultuur van Sint-Paulus is: actieve lessen, oog voor iedereen, veel sport en cultuur, veel evenementen, veel gasten en iedereen is welkom en ook veel bewustzijn voor natuur en milieu. 

Cedric ging op onderzoek bij alle buurlanden. Zo ook maakte hij contact met Springzaad Nl en zo onstond dit idee van een excursie, maar steeds weer moesten we deze excursie doorschuiven door deze pandemie. Ook ging hij naar Berlijn naar het speelplaatscongres van ISGA (International Schoolground Alliance), hij ging ‘als een groentje heen en kwam geradicaliseerd terug’, hij wilde niet meer een stukje vergroenen, maar een radicale aanpak van de hele buitenruimte….

‘Als je je buitenruimte linkt aan je curriculum, dan komen de veranderingen van zelf …’

Vlaanderen is de meest versteende regio van Europa. De overheid kwam met een programma voor proeftuinen en € 250.000 subsidie. Op dat moment had de school net haar visie en een professioneel ontwerp met projectplan af en kon dus gauw succesvol een aanvraag indienen.

Bij Sint Paulus wateren nu alle dakoppervlakten af naar een 150.000 liter regenwater opslag dat wordt hergebruikt voor het sanitair. Er wordt geen hemelwater meer afgevoerd naar de riolering. Alleen het dakwater wordt hergebruikt. Het pleinwater is grijs water en mag niet hergebruikt worden, dat gaat naar de straatkolk en dan naar infiltratiekratten of infiltreert in de plantzones Er is voor € 300.000 geïnvesteerd in leidingen en opslag via een voorfinanciering van de school, een schenking en later veel subsidiegelden.In totaal is er uiteindelijk € 630.000 geïnvesteerd in het klimaatschoolplein. Daarbij horen ook een weerstation, technische oplossingen voor het openen van de poort op afstand voor het weekendgebruik en andere.

Van het ondergrondse watersysteem voel je op het plein verder weinig: daar zijn veel speelse  heuvels en muurtjes aangelegd, sport- en spelmogelijkheden, ontmoetingsplekken en plantvakken.  Er ligt een rijk gestructureerd speellandschap met opvallend veel palen & touwen om het jonge groen te beschermen van enthousiaste kindervoeten. Voor de tegelmuurtjes zijn nieuwe tegels aangevoerd, omdat de oude niet hergebruikt konden worden doordat ze gecementeerd waren. Dat maakt het verhaal iets minder duurzaam en geeft een heel strak beeld, wat wederom een mooi contrast vormt met alle speelse vormen in het ontwerp.

Het resultaat is, dat de kinderen nu weer heel graag buiten spelen, er veel minder ruzies en geplaag en veel minder verwondingen zijn.

Hier nog een paar dingen, die Cedric met ons deelde:

  • Het is een verhaal van de  wilskracht… Eigenlijk zitten hier allemaal wilskrachtige mensen aan tafel…
  • Als je experts erbij haalt, hebben te kritische mensen geen argumenten meer
  • We hebben de kinderen naar voren geschoven als ambassadeur, gebruik gemaakt van lespakketten van Greenpeace en andere….
  • Wij proberen onze schoolcultuur naar buiten te verplaatsen
  • Een klas moet een krachtige leeromgeving zijn, waarom niet ook de buitenruimte?
  • Als er ideeën zijn, delen we die met de collega’s, maar als er geen energie zit, dan gebeurt het (nog) niet….
  • Met elke aanvraag ga je je visie aanscherpen, dat maakt je zelf steeds bewuster van wat je wilt en waarom
  • Met de eerste vraag naar de ouders kwamen 25 ouders, alle acties hebben over drie jaar € 25.000 opgeleverd, de acties moesten: leuk én leerzaam zijn én geld opleveren… 
  • Alle acties geven participatieve kracht, je wilt er gewoon bij horen….. 

Na het verhaal van Cedric kwam een levendige discussie op gang over de twee verschillende aanpakken van vergroenen van School Oost (kleine stappen met minimaal budget en maximale inbreng kinderen en ouders opbouwend op bestaand plein) en de Sint Paulusschool (in één keer doorpakken met geweldig budget en totale make-over van het hele plein) en de voors en tegens van de beide uiteenlopende strategieën.

Ook al waren we op het einde van de dag allemaal kletsnat en was de reis terug lang, we hebben genoten van de gezamenlijke uren en de gedachtewisseling en hopen dat we gauw weer erop uit mogen en elkaar te blijven inspireren.

Tekst en foto’s: Sigrun Lobst

Meer dan ooit is het nu de tijd om met de kinderen mee het perspectief te veranderen, op de knieën te gaan, verwonderd te kijken naar wat de winter tovert op blad en hout en mos en steen…

Op zoek te gaan naar de geheimen van de verstilde midwinterdagen en zelf stil te worden in de schemering van het oude jaar….

Om dan met volle kracht door te starten in het nieuwe!

Lees hieronder over wat er bij Springzaad allemaal groeit in de winterrust…


+ Doorontwikkeling van het OASEnetwerk

+ Herdruk van de brochure ‘Inspirerende speelnatuur’ en de Inspiratiemap ‘Groene Schoolpleinen’

+ Afronding van de online cursus onderhoud van een groene schoolpleinen

+ Nieuwe activiteiten in 2022

Doorontwikkeling OASE netwerk

Het initiatief tot het vormen van een OASE Netwerk, is om te kijken waar de Stichting Oase, Wilde Weelde en SNTP en Springzaad elkaar kunnen vinden en wat we gezamenlijk kunnen organiseren en uitwisselen. Vanuit gezamenlijke interesses en belangen is het mooi als we elkaar kunnen versterken. Beginnend met een verkenning, een inventarisatie, welke wensen en behoeftes zijn er en waar kunnen we krachten bundelen.

Op een zaterdagochtend begin december hebben bestuursleden van Springzaad samen met bestuursleden van bovengenoemde organisaties gewandeld op het Rozendaalse zand bij Velp. Het was een bewolkte maar droge ochtend, waarin we onderling nader kennis maken. Het elkaar leren kennen en horen van elkaar wat we doen verliep inspirerend. 

De eerste stappen in het OASE Netwerk, zijn inmiddels gezet, er worden werkgroepen gevormd en gekeken wordt wat we als eerste gezamenlijk kunnen oppakken.  Een mooie beweging waarin we samen verder hopen te komen.

Herdruk brochure en mappen

Koen de Martelaere uit Belgie heeft ons benaderd of we de inspiratiemappen ook  in het frans en engels willen aanbieden. Vanuit het buitenland is er vraag naar goede voorbeelden van groene schoolpleinen.  Springzaad was net aan een herduk toe, een goedmoment om de herdruk van de mappen 3 talig te gaan doen.  Met steun van Koen is dat inmiddels in volle gang. 

Het boekje Inspirerende Speelnatuur is inmiddels al in herdruk verschenen.

Beiden zijn te bestellen via het winkeltje op de website.

Online cursus Onderhoud op een Groen Schoolplein

Voorjaar 2022 komt de online cursus Onderhoud op Groene Speelpleinen van Springzaad er. Er is al veel werk verzet ‘achter de schermen’ er zijn filmpjes gemaakt, teksten ingesproken en hard gewerkt aan de inhoud en vormgeving van de cursus. Tijdens de laatste bestuursvergadering hebben wij er alvast een voorproefje van gekregen, veelbelovend.
We brengen u natuurlijk op verschillende manieren op de hoogte zodra het klaar is!

Activiteiten 2022

De partners en consulenten zijn inmiddels op de hoogte gebracht dat de jaarlijkse bijeenkomst die we de laatste jaren in december meestal in Amersfoort organiseerden verschoven hebben naar januari 2022. Het thema  gaat over de gesprekken die voeren met NL Green en Jolanda Maas om tot een gezamenlijk kwaliteitstool en vignet  te komen. Daar zijn we natuurlijk al enige tijd mee bezig maar langzaam aan komen we verder. We krijgen dan ook graag tijdens de bijeenkomst de input vanuit partners en consulenten.

In het vroege voorjaar organiseren we een, voor iedereen toegankelijk, symposium. Centraal hierin staan de thema’s en het gedachtegoed van de dit jaar overleden pedagoog Kees Both. Er wordt gewerkt aan een bundel van zijn meest waardevolle artikelen. Die bundel zal op deze dag worden uitgereikt en is later verkrijgbaar in het winkeltje van Springzaad. 

Zodra de datum is vastgelegd, hoort u via deze Nieuwsbrief hoe u kunt inschrijven.

Wij merken dat er een hoop speelt rondom gezondheid, groen, beweging, voeding en welzijn. Er beweegt van alles en wij blijven meebewegen. Wij willen met name kijken naar kansen en mogelijkheden voor vormen van samenwerking. Er zijn bv. eerste gesprekken gaande met de Alliantie Schooltuinen, die als missie heeft ‘Ieder kind een moestuin!’

Zo hopen wij dat er samen met Partners en andere professionals zowel in het voortraject als in de uitvoering, niet alleen méér speelnatuur bij komt maar vooral ook kwalitatief hoogwaardige speelnatuur!

Alvast een heel gezond, gezellig en groen 2022 gewenst!

Een echte ‘Indian summer’ hebben we dit jaar, met veel zonnige nazomer-dagen. Zaterdag 18 september jl. was zo’n dag. We kijken terug op een geweldige bijna zomers te noemen Zandkastelen-dag in Bergen aan Zee waarop we in de ochtend aan een ambitieus groot zandkasteel begonnen in het kader van ons 20-jarig bestaan.

Er is flink geschept door kinderen en volwassenen, heel wat zand verzet 😉 Het kasteel kreeg een ware ‘toegangsbrug’ over ‘de gracht’ naar de binnenplaats. Aan de afwerking van het ‘fort’ is dit jaar minder aandacht besteed. Lekker pootje baden en poedelen voor kleintjes leek meer in trek, net als een eigen klein kasteeltje bouwen of ander spel op het strand met zand en de schepjes. 

Met de vloed trokken velen zich even terug op de binnenplaats achter de muren van ‘t kasteel om te kijken wat er zou gebeuren. Je kon daar lang droge voeten houden, totdat ‘zoute kwel’ onder de muren door de boel toch blank zette. Maar eigenlijk wonnen de bouwers het van de zee, want toen het eindelijk eb werd stond achter de slotgracht het karkas van de muren nog fier overeind!

Een gezellige feestdag, met genoeg tijd om een praatje te maken, te helpen spitten en te observeren onder het genot van een snack, appeltje of drankje. 

Het was zelfs warm genoeg om een duikje in zee te kunnen nemen! 

Dat was het grootste cadeau deze ‘verjaardag’ van Springzaad: heerlijk weer,

veel deelnemers, jong en oud, leuke ontmoetingen, een ongedwongen sfeer.

Eind van de middag werd het Springzaad – ‘kampement’ opgebroken en keerden de genodigde kinderen en andere gasten terug naar huis.

Met een aantal partners hebben we in de avond in de luwte tegen de duinhelling aan hangend, zitten kijken naar een mooie glinstering op het water. 

Herfst- en najaarsactiviteiten

En dan is daar toch plots de herfst in oktober, het laatste kwartaal van dit jaar. 

We hebben als bestuur de eerste week van oktober overleg over de nadere invulling en vormgeving van de dagen welke we dit jaar nog organiseren. 

Zaterdag 30 oktober is er een excursie naar Kortrijk in België waar een aantal locaties worden bezocht. 

Een programma in Nijmegen e.o. waar interessante locaties worden bezocht is in voorbereiding evenals een symposium.

Er worden professionals benaderd voor een bijdrage en naar geschikte locaties en data gekeken 

Behalve informatie halen tijdens deze excursies en dagen is er ruimte om onderling informatie uit te wisselen en ook zelf mee te praten en mee te denken en richting te geven aan spelen in het groen.

We informeren je als partner zodra ‘t programma in detail bekend is, maar houd zelf ook de agenda op de website en je mailbox in de gaten, zodat je zeker niets mist. 

We hopen elkaar binnenkort te zien,Een goede herfst gewenst!

Bestuur Springzaad

Een transparante buitenlesplek ontwerpen voor het groene schoolplein, zodat het voor leerkrachten makkelijker is om meer buitenlessen te verzorgen in alle weersomstandigheden. Nog meer kansen om kinderen groen op te laten groeien. Dat is wat Petra Wevers/ KrachtigBuiten, procesondersteuner van de Schoolpleinen van de Toekomst (regionaal consulent van West-Brabant) voor ogen staat. 

Het idee is niet een gebouw met nog meer stenen, maar een object dat opgaat in de groene omgeving.  Daarom kwam Petra met een voorstel om het gebruik van groene schoolpleinen te optimaliseren.

Hoe dit ontwerp tot stand is gekomen en hoe dit beschikbaar gesteld wordt: lees hieronder verder…….. 

Na een zoekopdracht binnen haar netwerk (zoals ook Springzaad) is Petra samen met de Bredase architect Daan Bolier aan de slag gegaan in opdracht van de provincie Noord-Brabant. 

Het voorontwerp is inmiddels aan de provincie gepresenteerd: Een cafetariamodel waarbij scholen op basis van meerdere varianten en opties zelf een buitenlesplek kunnen samenstellen dat aansluit bij de wensen van de school en past bij het beschikbare budget. Denk daarbij aan (deels) overdekken met een (demontabel) doek, een pergola of een groen dak, waar buiten en dichtbij de natuur beleefd wordt. En het al dan niet toevoegen van een werkplaats en berging voor (tuin-)gereedschappen voor moestuinieren, onderzoeksmateriaal voor natuur- en milieueducatie, een elektrapunt voor technieklessen zoals het timmeren van vogelhuisjes. Natuurlijk zitten er modules in voor het ontkoppelen van het regenwater, zichtbaar gemaakt voor watereducatie (een transparante regenpijp en regenton). 

Het buitenleslokaal wordt duurzaam, natuur-inclusief gebouwd met overwegend ecologische en/of circulaire materialen.   

Zodra het ontwerp definitief is, inclusief bouwkundige uitwerking en technische toetsing bij verschillende (onderwijs-) specialisten, en gereed is voor uitvoering wordt dit verder gedeeld. Houd onze Nieuwsbrief in de gaten. 

Waarom binnen zitten als je buiten ook kunt rekenen! Kbs Effen – Breda

Auteur: Petra Wevers/ KrachtigBuiten en Springzaad regioconsulente Noord-Brabant